Απόψεις των αρχαϊστών λογίων σχετικά με τη μετάφραση της Γραφής και της θύραθεν γραμματείας

Είναι χαρακτηριστική αυτής της στάσης η άποψη του Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων, ο οποίος επικρίνοντας τον Νεόφυτο Βάμβα για τη μετάφραση του Ευαγγελίου υπογραμμίζει:

"Και πώς αν απετόλμησαν μεταπλάσαι θεού φωνάς, οπότε και αυτών των θύραθεν Ελλήνων τα κάλλιστα συγγράμματα ουδένες των σοφών εθάρρησαν μεταφράσαι κατά λέξιν προς το κοινότερον; ... Και αυτόν δε τον θείον Όμηρον, σεβόμενοι και τεθηπότες οι μεθ' Όμηρον σοφοί δεν μετέφραζον κατά λέξιν εις τας άλλας ελληνικάς διαλέκτους ... αλλά παντοίως εσχολίαζον και παρέφραζον και τας απηρχαιωμένας ηρμήνευον λέξεις".

[Επίκρισις εις την περί Νεοελληνικής εκκλησίας σύντομον απάντησιν του σοφολογιωτάτου διδασκάλου κυρίου Νεοφύτου Βάμβα υπό του πρεσβυτέρου και Οικονόμου Κωνσταντίνου του εξ Οικονόμων, Αθήναι 1839, σ.259]