ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΡΟΔΟΥ
Τομέας
Κωδικός Μαθήματος
Τίτλος Μαθήματος
Διδακτικές Μονάδες
Διδάσκων/ουσα
-
ΥΔ 0002
Νεοελληνική Γλώσσα
3
Κωνσταντίνος Μηνάς, καθηγητής
-
-
Πρακτικές ασκήσεις γλώσσας - Β΄ φάση
3
Κωνσταντίνος Μηνάς, καθηγητής
-
-
Πρακτικές ασκήσεις γλώσσας - Γ΄ φάση
3
Κωνσταντίνος Μηνάς, καθηγητής
Διγλωσσία και Δίγλωσση Εκπαίδευση
Επ. ΚαθηγήτριαΕφαρμοσμένη Γλωσσολογία Από την Προφορικότητα στο Γραπτό Λόγο
Επ. ΚαθηγήτριαΨυχολογία της Γλώσσας Διαδικασίες Απόκτησης του Λόγου από το Παιδί Η Ελληνική ως Ξένη Γλώσσα Φωνολογία, Μορφολογία, Συντακτικές Δομές και Λεξιλόγιο της Νέας Ελληνικής Ανάπτυξη της γλώσσας των παιδιών Παθολογία Λόγου των Παιδιών
Σύντομη περιγραφή:
- Νεοελληνική Γλώσσα
Στο μάθημα αυτό αποτελούν αντικείμενο πραγμάτευσης θέματα της Κοινής Νεοελληνικής Γλώσσας: φωνολογικά, μορφολογικά, συντακτικά λεξιλογικά, ορθογραφικά. Επιδιώκεται να καταδειχθεί ότι οι κανόνες (και οι εξαιρέσεις τους) πηγάζουν από την ίδια τη γλώσσα και έχουν την αιτιολογία τους.
- Πρακτικές ασκήσεις γλώσσας - Α΄ και Β΄ φάση
Με τις κατευθύνσεις του υπεύθυνου καθηγητή οι απεσπασμένοι δάσκαλοι συμβουλεύουν και παρακολουθούν τους φοιτητές κατά τις πρακτικές διδασκαλίες του γλωσσικού μαθήματος στα δημοτικά σχολεία. Προϋπόθεση του μαθήματος είναι η επιτυχία στα δύο φροντιστηριακά μαθήματα:
Ι. Εισαγωγή στη διδακτική της γλώσσας.
ΙΙ. Σωστή χρήση της νεοελληνικής γλώσσας- Διγλωσσία & Δίγλωσση Εκπαίδευση
Διγλωσσία, δηλαδή η εναλλακτική χρήση δύο ή περισσοτέρων γλωσσών από το ίδιο άτομο, είναι ένα πολύ διαδεδομένο φαινόμενο
Το μάθημα αποτελείται από δέκα ενότητες όπου παρουσιάζονται (με παραδείγματα) οι βασικές αρχές του φαινομένου της διγλωσσίας και των αντίστοιχων εφαρμογών στην εκπαίδευση. Αρχικά περιγράφουμε τα βασικά χαρακτηριστικά της διγλωσσίας και σταδιακά προχωρούμε στην ανάλυση τους. Τόσο η περιγραφή όσο και η ανάλυση γίνονται στο μακρο-επίπεδο (διγλωσσία στο πλαίσο της κοινότητας) και στο μικρο-επίπεδο (το δίγλωσσο άτομο). Τα σχολεία φιλοξενούν πολλούς δίγλωσσους μαθητές τόσο στη Ρόδο (10% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού στα δημοτικά σχολεία της πόλης της Ρόδου είναι δίγλωσσοι μαθητές) όσο και πανελλήνια (περίπου 6% του συνολικού πληθυσμού είναι δίγλωσσοι μαθητές).
- Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία
Γίνεται αναφορά στους διαφόρους κλάδους της Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας ως συνοπτικού όρου των διαφόρων εφαρμογών της Γενικής Γλωσσολογίας σε σχετικούς τομείς της πρακτικής. Οι υποδιαιρέσεις της Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας που εξετάζονται εκ περιτροπής σε κάθε εξάμηνο είναι:
1) Παιδαγωγική Γλωσσολογία
2) Συντήρηση της γλώσσας
3) Μετακωδικοποίηση
4) Θεραπεία της γλώσσας
5) Μαζική επικοινωνία.
- Από την Προφορικότητα στο Γραπτό Λόγο
Σε όρους που αναφέρονται στον τίτλο αντιστοιχούν καταστάσεις οργάνωσης/μετάδοσης γνώσης μέσω διαφορετικών μορφών γλώσσας. Ακολουθώντας την ιστορική εξέλιξη της γραφής θα αναφερθούμε κατ' αρχήν στους τρόπους με τους οποίους μάθαιναν οι άνθρωποι στις μη αλφαβητισμένες κοινωνίες (βασικό παράδειγμα: τα Ομηρικά Έπη). Με την εισαγωγή του αλαφαβήτου στην Ελλάδα ο γραπτός λόγος φαίνεται να ακυρώνει παλιούς τρόπους μάθησης και να εισάγει νέους. Ανάμεσα στον προφορικό και στο γραπτό λόγο αναπτύσσεται μια σχέση πότε συμπληρωματική πότε ανταγωνιστική.
Στο σχολείο ο γραπτός λόγος κατέχει κεντρικό ρόλο. Η εισαγωγή στο γραπτό λόγο γίνεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο αλφαβητισμού. Όμως τα τελευταία 20 χρόνια η μονοκρατορία του γραπτού λόγου φαίνεται ότι αρχίζει να αμφισβητείται. Λόγω των σύγχρονων τεχνολογιών το γραπτό κείμενο αλλάζει μορφή ή συνυπάρχει με οπτικά σήματα,ακουστικά σήματα, κίνηση στο χώρο κ.λ.π. Η διαδικασία αλφαβητισμού ή γραμματισμού δεν είναι μια και μοναδική. Υπάρχουν πολλοί παράλληλοι τρόποι παραγωγής νοήματος που επηρεάζουν τόσο το "τεχνικό" όσο και το περιεχόμενο γνώσης.
Αντί να μιλάμε για αλφαβητισμό ή γραμματισμό που παραπέμπει στον ένα και μοναδικό τρόπο εισαγωγής στο γραπτό λόγο, αναφερόμαστε στους "πολυγραμματισμούς".
-Η Ελληνική ως Ξένη Γλώσσα
Η Ελληνική ως ξένη γλώσσα διδάσκεται στο Παν/μιο Θεσσαλονίκης για αλλοδαπούς φοιτητές στο Σχολείο Νεοελληνικής Γλώσσας εδώ και δεκαετίες. Από το 1976, όταν η "Δημοτική γλώσσα" καθιερώυηκε ως επίσημη γλώσσα της εκπαίδευσης και της διοίκησης, οι ειδικοί ασχολήθηκαν με τη διδασκαλία της Νεοελληνικής ως πρώτης (ή μητρικής) γλώσσας. Ο παραμελημένος τομέας της γλωσσικής διδασκαλίας έπρεπε να μπει σε σωστές βάσεις για να ξεπερασθούν οι εγγενείς δυσλειτουργίες του.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 έχουμε το φαινόμενο του μαζικού επαναπατρισμού πολλών Ελλήνων από διάφορες χώρες - κυρίως από δημοκρατίες της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. Ήταν αισθητή η ανάγκη της διδασκαλίας της Ελληνικής ως δεύτερης (ή ξένης) γλώσσας. Σ΄αυτό συνέβαλε επίσης:
1. Η αύξηση του αριθμού των αλλοδαπών φοιτητών που σπουδάζουν στην Ελλάδα.
2. Η παράλληλη αύξηση των ξένων που διαμένουν στην Ελλάδα.
3. Ο απόδημος ελληνισμός σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστραλία, ο Καναδάς, οι Η.Π.Α. κ.α.
4. Η πλήρης ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Με βάση πρόσφατες εργασίες θα επιχειρηθεί η θεωρητική προσέγγισγη της εκμάθησης του δεύτερου κώδικα επικοινωνίας. Μετά θα εστιάσουμε την προσοχή μας στην Ελληνική ως δεύτερη (ή ξένη) γλώσσα και στα ιδιαίτερα προβλήματα που παρουσιάζει στην πράξη
Μεταπτυχιακές Σπουδές
Στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης λειτουργεί μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τίτλο «Επιστήμες της Αγωγής – Εκπαίδευση με χρήση νέων τεχνολογιών».
Πληροφορίες στο τηλέφωνο 22410 – 99275
Ημερομηνία αποστολή των αιτήσεων συμμετοχής: 20 Ιουλίου 2004
Η εισαγωγή στις μεταπτυχιακές σπουδές γίνεται με γραπτές εξετάσεις και προφορική συνέντευξη.
Στην αρχική σελίδα είναι διαθέσιμη η προκήρυξη του προγράμματος για το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005 με πληροφορίες για τα απαραίτητα δικαιολογητικά και της προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα, η αίτηση συμμετοχής και η ύλη των εξετάσεων (και τα τρία είναι αρχεία pdf)Διαθέσιμη Ιστοσελίδα:
http://www.rhodes.aegean.gr/ptde/index.asp
Στόχος του προγράμματος, η έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής και στην εκπαίδευση με χρήση Νέων Τεχνολογιών. Ειδικότεροι στόχοι, η ανάπτυξη νέων θέσεων για τις Νέες Τεχνολογίες και οι φιλοσοφικές και θεωρητικές απόψεις σχετικά με τις τρέχουσες εκπαιδευτικές θεωρίες. Στο βασικό κύκλο των υποχρεωτικών μαθημάτων διδάσκεται η θεματική ενότητα «γλώσσα και εκπαίδευση» ενώ στις επιλογές των φοιτητών ανήκουν οι παρακάτω θεματικές ενότητες που σχετίζονται με την νέα ελληνική ή την διδασκαλία γλώσσας γενικότερα
- Γλωσσική πολυμορφία, Προφορικότητα και γραπτός λόγος στο διαδίκτυο
- Νέες Τεχνολογίες και Πολιτισμός
- Διδασκαλία δεύτερης γλώσσας στο διαδίκτυο
Μεταφορά ένα επίπεδο πιο πάνω