Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Στο Τμήμα Φιλολογίας λειτουργούν δύο μεταπτυχακά προγράμματα που αφορούν στην νέα ελληνική

Α) Μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τομέα Γλωσσολογίας με τρεις ειδικεύσεις:

Πληροφορίες στα τηλέφωνα 2310995244, 2310995246 και 2310995260

Προθεσμία υποβολής αιτήσεων: 15-30 Σεπτεμβρίου 2004

Η ανακοίνωση της ημερομηνίας των εξετάσεων θα γίνει το αργότερο έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2004

Η κατεύθυνση της Θεωρητικής Γλωσσολογίας περιλαμβάνει ζητήματα σημασιολογίας, σύνταξης και πραγματολογίας σχετικά με την νέα ελληνική.

Η κατεύθυνση της Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας εστιάζει σε γλωσσοδιδακτικές προσεγγίσεις και θέματα γραμματισμού.

Στην ιστοσελίδα μπορεί κανείς να δει το πρόγραμμα των μαθημάτων, ανά ειδίκευση, για τα δύο εξάμηνα του ακαδημαϊκού έτους 2003-2004, και τους διδάσκοντες

Για το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005 ο αριθμός των εισακτέων φοιτητών είναι πέντε για κάθε μια από τις δύο αυτές κατευθύνσεις.

Γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Τμημάτων Φιλολογίας ή άλλων Σχολών ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση της Συντονιστικής Επιτροπής.

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλλουν στην Γραμματεία του Τμήματος τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

Αίτηση υποψηφιότητας στην οποία αναγράφονται η ειδίκευση και οι δύο ξένες γλώσσες στις οποίες επιθυμούν να εξεταστούν
σύντομο βιογραφικό σημείωμα
αντίγραφο πτυχίου (αναγνώριση από ΔΙΚΑΤΣΑ όταν αυτό προέρχεται από ομοταγές ίδρυμα του εξωτερικού)
πιστοποιητικό αναλυτική βαθμολογίας
αποδεικτικά για τυχόν ερευνητική και/ή συγγραφική δραστηριότητα

Η προτεινόμενη βιβλιογραφία για την κατεύθυνση της Θεωρητικής Γλωσσολογίας είναι η ακόλουθη:

J. Lyons, Εισαγωγή στη Γλωσσολογία, Αθήνα, 1992
A. Akmajian, R. Demers, R. Hamish, L. Farmer, Linguistics, Cambridge, Mass., 1995
M. Putz (ed), Thirty Years of Linguistic Evolution, Amsterdam 1992, σελ. 1-117
F. De Saussure, Μαθήματα γενικής Γλωσσολογίας, Αθήνα, 1979, σελ. 99-108

Για την κατεύθυνση Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας:

Β) Διατμηματικό Πρόγραμμα "Γλωσσική επικοινωνία και η νέα ελληνική ως δεύτερη / ξένη γλώσσα" του Τομέα Γλωσσολογίας σε συνεργασία με το Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Α.Π.Θ

Στην ιστοσελίδα μπορεί κανείς να δει το πρόγραμμα των μαθημάτων για τα δύο εξάμηνα του ακαδημαϊκού έτους 2003-2004 και τους διδάσκοντες.

Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα εστιάζει στην διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας και αποτελεί συνέχεια του προγράμματος "Διδασκαλία της νέας ελληνικής γλώσσας ως μητρικής και ως ξένης / δεύτερης γλώσσας" που ξεκίνησε να λειτουργεί το ακαδημαϊκό έτος 1998-1999 και περιελάμβανε και την διδασκαλία της νέας ελληνικής ως μητρικής.

Ακολουθεί κατάλογος και σύντομη περιγραφή των διδασκόμενων μαθημάτων όπως αυτά παρουσιάζονται στον οδηγό σπουδών:

901 Κοινωνιογλωσσολογία (διδάσκουσα: Θεοδοσία Παυλίδου) (υφολογική/ διαλεκτική / κοινωνική διαφοροποίηση της νεοελληνικής, κοινωνική διγλωσσία, ατομική πολυγλωσσία και γλωσσική ετερογένεια, η σχέση της ελληνικής με άλλες γλώσσες, γλωσσική πολιτική, γλωσσικές ανισότητες κτλ.).

902 Μέθοδοι της επιστημονικής έρευνας (διδάσκουσα: Θεοδοσία Παυλίδου) (οριοθέτηση μιας προβληματικής, οργάνωση και προγραμματισμός μιας έρευνας, χρήση στατιστικής και Η.Υ, γλωσσολογικές μέθοδοι κτλ.).

903 Σχολική παιδαγωγική (με έμφαση στο σχεδιασμό και στην αξιολόγηση προγραμμάτων και διδακτικού υλικού) (διδάσκων: Παναγιώτης Ξωχέλλης, σε συνεργασία με την Ελένη Χοντολίδου και τον Κυριάκο Μπονίδη) (Σχολείο και διδακτική διαδικασία, εκπαιδευτικός και μαθητής στη σχολική τάξη, προϋποθέσεις μάθησης, πρόγραμμα διδασκαλίας και διδακτικό υλικό - προϋποθέσεις, σχεδιασμός και ανάπτυξη, αξιολόγηση - εκπαιδευτική αξιολόγηση - αξιολόγηση μαθητή, προϋποθέσεων διδασκαλίας, εκπαιδευτικού έργου, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση). Σχεδιασμός διδασκαλίας σε μικρο-επίπεδο-αξιολόγηση, μικροδιδασκαλίες.

904 Ψυχογλωσσολογία (διδάσκουσα: Εύα Κεχαγιά) (Μηχανισμός απόκτησης πρώτης, δεύτερης ή τρίτης γλώσσας. Τρόπος της νοητικής αναπαράστασης των γλωσσών (μητρικής, δεύτερης, τρίτης). Μηχανισμοί παραγωγής και κατανόησης σε μονόγλωσσα και πολύγλωσσα άτομα).

905 Πραγματολογία (διδάσκων: Σάββας Τσοχατζίδης) (1. Επισκόπηση πραγματολογικών θεωριών (θεωρία γλωσσικών πράξεων, θεωρία συνομιλιακών υπονοήσεων, θεωρία συνάφειας). 2. Πραγματολογικά στοιχεία στην ανάλυση της γλωσσικής δομής. 3. Πραγματολογικές παράμετροι στην ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας).

906 Νέες τεχνολογίες στη διδασκαλία των γλωσσών (διδάσκων: Γεώργιος Παπανικολάου) (1. Bασικές αρχές σύνθεσης ομιλίας και διάδοσης ηχητικών κυμάτων. 2 Περιγραφή λειτουργίας της ανθρώπινης ακοής. 3. Ακουστική χώρων, στοιχεία που επιδρούν στην καταληπτότητα του λόγου. 4. Χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων στη διδασκαλία).

Παρουσιάζονται πρώτα κατά εξάμηνο τα μαθήματα για την ειδίκευση κατά προτίμηση στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως μητρικής και ακολουθούν τα μαθήματα για την ειδίκευση κατά προτίμηση στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως δεύτερης / ξένης. Οι φοιτητές πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την παρακολούθηση των πέντε (5) μαθημάτων που θα επιλέξουν από τα παρακάτω στα τρία πρώτα εξάμηνα.

907. Διδασκαλία της μητρικής γλώσσας (κατ' επιλογήν υποχρεωτικό) (α' εξάμηνο): διδάσκων Αγαθοκλής Χαραλαμπόπουλος. Eξετάζονται ο σκοπός και το περιεχόμενο της διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας, η βαρύτητα των επιμέρους πτυχών της γλωσσικής διδασκαλίας, οι γλωσσικές ανάγκες, τα κριτήρια ιεράρχησης των επιλογών.

908. Καλλιέργεια του προφορικού και γραπτού λόγου Ι (β' εξάμηνο), και

943. Καλλιέργεια του προφορικού και γραπτού λόγου ΙΙ (γ' εξάμηνο):διδάσκοντες Αγαθοκλής Χαραλαμπόπουλος και Τριανταφυλλιά Κωστούλη. Σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοηθούν οι στρατηγικές που ακολουθούνται για την παραγωγή αποτελεσματικού γραπτού και προφορικού λόγου. Εξετάζονται οι σχέσεις προφοράς και γραπτού λόγου και οι ειδικές συνθήκες χρήσης της κάθε μορφής λόγου, καθώς και η διδακτική μεθοδολογία για την εφαρμογή των στρατηγικών παραγωγής προφορικού ή γραπτού λόγου στη διδακτική πράξη.

909. Η έρευνα στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής: διδάσκων Σωφρόνης Χατζησαββίδης.
Οι θεματικοί άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί το περιεχόμενο του μαθήματος θα είναι οι εξής:

στοιχεία από την έρευνα στις επιστήμες αγωγής
συνοπτική ιστορία της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε όλες τις βαθμίδες της ελληνικής εκπαίδευσης
η έρευνα στη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας διεθνώς
η έρευνα στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην Ελλάδα
παρουσίαση και κριτική των σημαντικότερων δημοσιευμένων ερευνών κατά θεματικές κατηγορίες (π.χ. κοινωνία και διδασκαλία της γλώσσας, ΜΜΕ και διδασκαλία της γλώσσας, γραμματική και διδασκαλία της γλώσσας κτλ.)
τάσεις της σύγχρονης έρευνας στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και προτεραιότητες για το μέλλον

910. Διδασκαλία της δομής της γλώσσας: διδάσκων Σωφρόνης Χατζησαββίδης. Οι θεματικοί άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί το περιεχόμενο του μαθήματος θα είναι οι εξής:

δομή και σύστημα στη γλώσσα
η έννοια της γραμματικής
δομή της γλώσσας και διδασκαλία της
απόψεις για τη διδασκαλία της δομής της μητρικής γλώσσας που ίσχυαν παλαιότερα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες (παρουσίαση και κριτική)
άσκηση στην εφαρμοζόμενη μεθοδολογία στην ελληνική εκπαίδευση
φιλοσοφία και μεθοδολογία της διδασκαλίας της δομής της μητρικής γλώσσας με βάση το εναλλακτικό, λειτουργικό πρότυπο (παρουσίαση και κριτική)
άσκηση στην εφαρμογή του λειτουργικού προτύπου.

911. Διδακτική της λογοτεχνίας: διδάσκοντες Ε. Χοντολίδου, Γ. Πασχαλίδης και Β. Αποστολίδου. Εξετάζονται:

Λογοτεχνικός κανόνας (η συγκρότησή του, η λειτουργία του, η σχέση του με την έννοια της παράδοσης / literary heritage) - σχολικός λογοτεχνικός κανόνας.
Ιστορία της λογοτεχνίας (τι είδους ιστορία; Θεωρία, ερμηνεία, ή ιστορία της λογοτεχνίας;)
Εθνική διάσταση της λογοτεχνίας (η λογοτεχνία ως μέρος της εθνικής ταυτότητας. Η λογοτεχνία στο πλαίσιο της πολυπολιτισμικής κοινωνίας)
Λογοτεχνία και ιδεολογία ( η λογοτεχνία ως πηγή πολιτικών, θρησκευτικών και γενικά πολιτισμικών αξιών)
Λογοτεχνία και κοινωνία (διαφοροποίηση της λειτουργίας της ανάλογα με τις ταξικές ή φυλετικές διαφορές)
Λογοτεχνία και ΜΜΕ (ο ρόλος της εικόνας).

912. Ρηματικός χρόνος - ρηματική όψη (β΄ και γ' εξάμηνο): διδάσκων Γ. Βελούδης. Εξετάζονται οι τυπικές διακρίσεις του χρόνου (παρόν / παρελθόν / μέλλον), οι εγκλίσεις, η έννοια του απόλυτου χρόνου και έγκλιση / παρεμφατικότητα / κυρίων και δευτερευουσών προτάσεων , συνοπτικό / μη συνοπτικό, θαμιστικό, όψη και φωνή, όψη και χρόνος, ο παρακείμενος, τα μόρια ας, να, η έκφραση της υποθετικότητας, της ευκτικής, της προθετικότητας, της δυνατότητας, της αναγκαιότητας, της βεβαιότητας κτλ.

913. Διδακτική της Νέας Ελληνικής ως ξένης / δεύτερης γλώσσας (κατ' επιλογήν υποχρεωτικό) (β' εξάμηνο): διδάσκουσα Μ. Τσίλη. Εξετάζονται βασικές γλωσσολογικές γνώσεις και ο τρόπος αξιοποίησής τους στη διδασκαλία, και γίνεται σύντομη αναφορά σε παλαιότερες διδακτικές προσεγγίσεις. Κεντρική θέση κατέχει η επικοινωνιακή προσέγγιση με εφαρμογές στη Νέα Ελληνική, τυπολογία ασκήσεων και δραστηριοτήτων, σχεδιασμό ύλης και παραγωγή υλικών διδασκαλίας.

914. Γλώσσες σε επαφή στο χώρο των Βαλκανίων (β' εξάμηνο): διδάσκοντες Θ. Παυλίδου και Χρ. Τζιτζιλής. Εξετάζονται έννοιες όπως δανεισμός, παρεμβολή, εναλλαγή κωδίκων, κοινωνική διγλωσσία, γλωσσικές στάσεις, συμβάσεις ευγένειας, λεξιλογικά πεδία και πολιτισμική αλληλεπίδραση.

915. Εισαγωγή στις μειονοτικές γλώσσες της Ελλάδος (γ' εξάμηνο): διδάσκων Χρ. Τζιτζιλής. Αντικείμενο μελέτης του μαθήματος είναι η αρομούνικη (κουτσοβλαχική), αρβανίτικη, τσιγγάνικη (romanes) και πομακική. Εξετάζεται η θέση τους μέσα στο πλαίσιο της βαλκανικής γλωσσικής ένωσης καθώς και οι σχέσεις τους με τις αντίστοιχες κοινές (σε περίπτωση που πρόκειται για διαλέκτους) καθώς και τις υπόλοιπες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Γίνεται σύντομη επισκόπηση της ιστορικής τους εξέλιξης και περιγραφή των διαλεκτικών τους ποικιλιών. Εξετάζεται η σημερινή κατάσταση μέσα στο επικρατούν καθεστώς διγλωσσίας καθώς και οι προοπτικές επιβίωσης και οι προσπάθειες αναβίωσης.

916. Αντιπαραθετική φωνητική και φωνολογία (β' εξάμηνο): διδάσκων Ε. Πετρούνιας. Γίνεται σύγκριση του φωνηεντικού και συμφωνικού συστήματος της Νέας Ελληνικής και των κυριότερων ευρωπαϊκών γλωσσών με στόχο την αξιοποίησή τους στη διδασκαλία. Εξετάζεται η συλλαβική δομή, ο τόνος, ο επιτονισμός καθώς και η προφορά "ελληνικών" λέξεων σε ξένες γλώσσες.

917. Σχεδιάζοντας μια ελληνοπομακική αντιπαραθετική γραμματική: διδάσκων Χρ. Τζιτζιλής. Αφετηρία για το σχεδιασμό του μαθήματος αυτού αποτελεί η διαπίστωση ότι ενώ συχνά επισημαίνεται η ανάγκη για αντιπαραθετική μελέτη βαλκανικών γλωσσών καμιά συγκεκριμένη προσπάθεια δεν έχει αναληφθεί ως σήμερα προς την κατεύθυνση αυτή. Το μοντέλο αντιπαράθεσης που υιοθετείται περιγράφει όχι μόνο, όπως γίνεται συχνά, τις διαφορές αλλά και τις ομοιότητες, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τυπολογικά συγγενείς γλώσσες. Η αντιπαραθετική ανάλυση θα έχει βασικά πρακτικούς σκοπούς (συγκεκριμένα την εκμάθηση μιας από τις αντιπαρατιθέμενες γλώσσες). Παράλληλα όμως θα συζητηθούν οι δυνατότητες ανάλυσης με τη βοήθεια ενός tertium comparationis, ενός μοντέλου δηλαδή γλωσσικών κατηγοριών που θα επιτρέψει την εξέταση της δομής των δύο γλωσσών.

918. Μορφολογική ανάλυση και ετυμολογία (γ' εξάμηνο): διδάσκων Ε. Πετρούνιας. Εξετάζονται περιπτώσεις επικάλυψης και αντίθεσης ανάμεσα στη συγχρονική μορφολογική ανάλυση και στην ετυμολογία, διεθνισμοί που στηρίζονται σε αρχαιοελληνικά λεξιλογικά στοιχεία, μεταφραστικά δάνεια από νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες.

919. Η σύνταξη στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως ξένης γλώσσας (γ' εξάμηνο): διδάσκουσα Μ. Τσίλη. Εξετάζονται συντακτικά φαινόμενα ιδιαίτερης σημασίας και δυσκολίας στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως ξένης / δεύτερης γλώσσας και επιχειρείται ένταξη του συντακτικού φαινομένου στο σχεδιασμό ύλης και στην παραγωγή υλικών διδασκαλίας.

920. Συνδετικά μόρια στη Νέα Ελληνική και αγγλική (γ' εξάμηνο): διδάσκουσα Ε. Κουτούπη - Κητή. Στο πλαίσιο της συγκριτικής πραγματολογίας εξετάζεται η πολλαπλότητα των χρήσεων των συνδετικών μορίων της Νέας Ελληνικής, που δε διαθέτουν απαραίτητα αντίστοιχο στην αγγλική, με στόχο να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τα φαινόμενα αυτά και τις συνομιλιακές αυτές στρατηγικές, για να τα ενσωματώσουν στη διδακτική πρακτική τους.

942. Ζητήματα ψυχογλωσσολογίας (β΄ εξάμηνο): διδάσκουσα Ε. Κεχαγιά. Επιλέγονται θέματα ψυχογλωσσολογίας με σκοπό τη σε βάθος μελέτη των θεωριών και μοντέλων που υπάρχουν καθώς και την εξοικείωση των φοιτητών με σύγχρονες μεθόδους πειραματικής έρευνας.

Οι φοιτητές θα επιλέξουν δέκα (10) από τα προσφερόμενα ειδικά σεμινάρια την παρακολούθηση των οποίων θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει κατά τα τέσσερα εξάμηνα των σπουδών τους.

921. Πληροφορική Τεχνολογία και διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος (10 ώρες): διδάσκων Δ. Κουτσογιάννης. Στο σεμινάριο αυτό, που είναι υποχρεωτικό για όλους τους φοιτητές, παρουσιάζονται οι κατηγορίες του εκπαιδευτικού λογισμικού, τα συστήματα διδασκαλίας που αξιοποιούν την Τεχνολογία των πολυμέσων, και οι δυνατότητες αξιοποίησης του Η/Υ στο γλωσσικό μάθημα.

922. Γραφή, ορθογραφία και διδασκαλία της Νέας Ελληνικής (10 ώρες): διδάσκουσα Μ. Καραλή. Το μάθημα αυτό εντάσσεται στην ενότητα της διδασκαλίας της ελληνικής ως μητρικής γλώσσας. Θα εξηγηθούν οι έννοιες "γραφή", "σύστημα γραφής", "γραφικός τύπος", "ορθογραφία". Θα συζητηθούν οι αρχές βάσει των οποίων καταγράφονται οι γλώσσες με ιδιαίτερη έμφαση στις επιδιώξεις των αλφαβητικών συστημάτων καταγραφής. Θα αναλυθούν η σχέση προφορικού και γραπτού λόγου, η φωνολογική και μορφολογική δομή μιας γλώσσας και η γραπτή τους απεικόνιση, και οι αναντιστοιχίες μεταξύ προφορικής και γραπτής γλωσσικής μορφής. Αυτές οι αναντιστοιχίες μπορεί να οφείλονται σε συνειδητή απόφαση των επινοητών ή των αποδεκτών ενός συστήματος γραφής να μην αποδοθούν γραφικά ορισμένες πλευρές της προφορικής γλώσσας, ή / και στο ότι τα συστήματα γραφής, εξαιτίας της συντηρητικής τους φύσης, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις αλλαγές που υφίσταται η προφορική γλώσσα. Θα συζητηθούν ακόμη σε βάθος οι γνωστικές συνέπειες της γραφής. Με βάση αυτές τις θεωρητικές διευκρινίσεις θα περιγραφεί και θα συζητηθεί η γραφική απόδοση της νέας ελληνικής από το αλφάβητο με την έντονη ιστορική ορθογραφία και πώς τελικά θα μπορούσε να διδαχτεί προσφορότερα στα μικρά παιδιά του δημοτικού.

923. Μορφολογικά ζητήματα και ορθογραφία της Νέας Ελληνικής (10 ώρες): διδάσκουσα Α. Αναστασιάδη - Συμεωνίδη. Εξετάζονται το σύστημα παραγωγής και σύνθεσης της Νέας Ελληνικής, ο ρόλος νεοελληνικών επιθημάτων και δίνεται έμφαση στη δυνατότητα βελτίωσης της ορθογραφίας των μαθητών με τη συμβολή της μορφολογικής ανάλυσης.

924. Η γλώσσα των μέσων ενημέρωσης (10 ώρες): διδάσκων Μ. Μηλαπίδης. Στο σεμινάριο αυτό που απευθύνεται στους φοιτητές που ειδικεύονται στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως μητρικής θα συζητηθούν η γλώσσα των εφημερίδων και περιοδικών καθώς και η διαφήμιση σαν μέσα σχηματισμού ιδεολογίας, δημιουργίας κοινωνικών προτύπων και αξιών στους αναγνώστες / θεατές. Η γλώσσα από μέσο επικοινωνίας μετατρέπεται σ' ένα ισχυρό μέσο πολιτικού ελέγχου (προπαγάνδα) ή εμπορικού κέρδους (διαφήμιση) πολλές φορές τη αγνοία των αναγνωστών / θεατών, οι οποίοι υφίστανται ένα καταιγισμό μηνυμάτων που αδυνατούν να ελέγξουν, μια που οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται σκοπό έχουν τον υποσυνείδητο ή ασυνείδητο επηρεασμό τους.

925. Οι δευτερεύουσες προτάσεις στη Νέα Ελληνική και Αγγλική (10 ώρες): διδάσκουσα Ε. Κουτούπη - Κητή. Στόχος του σεμιναρίου είναι οι φοιτητές να κατανοήσουν τη δυναμικότητα των λειτουργιών των δευτερευουσών προτάσεων, ώστε να εκτιμήσουν τη σπουδαιότητά τους στον προφορικό και ιδίως στο γραπτό λόγο.

926. Εισαγωγή στη διγλωσσία και στη διγλωσσική εκπαίδευση (10 ώρες): διδάσκουσα Α. Χατζηδάκη. Εξετάζονται α) οι νευρολογικές, ψυχολογικές και παιδαγωγικές συνέπειες της διγλωσσίας για το άτομο, β) οι τύποι διγλωσσίας και δίγλωσσων ατόμων ανάλογα με το χρόνο και τις συνθήκες εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας, οι κοινωνικές και εκπαιδευτικές παράμετροι που καθορίζουν τον τύπο διγλωσσίας, γ) οι γλωσσικές - εκπαιδευτικές πολιτικές που στοχεύουν στη γλωσσική αφομοίωση, στη διατήρηση ή και στην προαγωγή της διγλωσσίας σε μειονοτικές ομάδες. Γίνεται σύγκριση μεταξύ διαφόρων εκπαιδευτικών μοντέλων σε παγκόσμιο επίπεδο, με έμφαση σε προγράμματα που αφορούν ελληνόφωνες κοινότητες στο εξωτερικό αλλά και σε προγράμματα που θα μπορούσαν να βρουν εφαρμογή στην Ελλάδα με πληθυσμό - στόχο διάφορες ομάδες με διαφορετική πρώτη γλώσσα (λ.χ. αλλοδαποί, παλιννοστούντες από την πρώην Σοβιετική Ένωση, Αθίγγανοι, τουρκόφωνοι και πομακόφωνοι Μουσουλμάνοι).

927. Η γλωσσική διδασκαλία υπό το πρίσμα της Καθολικής Γραμματικής (10 ώρες): διδάσκουσα Μ. Σταύρου - Σηφάκη. Με την υπόθεση ότι η Καθολική Γραμματική, ως η αρχική (έμφυτη) κατάσταση γλωσσικής γνώσης, έρχεται σε επαφή με τα γλωσσικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος και οδηγεί στην τελική σταθερή κατάσταση γλωσσικής γνώσης, επιχειρείται να ερμηνευτεί η πορεία κατάκτησης της μητρικής και της ξένης γλώσσας καθώς και οι περιορισμοί και τα αναμενόμενα λάθη κατά τη διαδικασία εκμάθησης μιας γλώσσας.

928. Το παραμύθι ως μέσο διδασκαλίας μιας ξένης γλώσσας (8 ώρες): διδάσκουσα Μ.-Χρ. Αναστασιάδη. Εξετάζεται η δομή των παραμυθιών με στόχο την αναγνώριση του αφηγηματικού σχήματος από τους ακροατές, έτσι ώστε να παραχθεί δομημένος προφορικός λόγος.

929. Υποθετικότητα, παραχώρηση, εναντίωση στη Νέα Ελληνική και Αγγλική (10 ώρες): διδάσκουσα Α. Αθανασιάδου. Σκοπός του σεμιναρίου είναι ο προσδιορισμός αυτών των τριών γραμματικών περιοχών, που επικαλύπτονται ως ένα βαθμό και που στη Νέα Ελληνική παρουσιάζουν μια μη αμφίσημη εικόνα, ενώ στην αγγλική οι περιοχές τείνουν να συγκλίνουν.

930. Ζητήματα πραγματολογίας στη διδασκαλία της γλώσσας (10 ώρες): διδάσκουσα Θ. Παυλίδου.Γλωσσικές πράξεις και η πραγμάτωσή τους, πραγματολογικά μόρια, φατικότητα, φαινόμενα ευγένειας, διαπολιτισμικά ζητήματα.

931. Ανάπτυξη δεξιοτήτων διαπολιτισμικής κατανόησης (10 ώρες): διδάσκουσα Α.-Ν. Χριστίδου - Συμεωνίδου. Εξετάζονται οι πολιτισμικές παράμετροι στη διαμόρφωση της σημασίας, τα σημεία σύγκλισης και απόκλισης των πολιτισμών σε επαφή, οι ζώνες σημασιολογικής αδιαφάνειας, η λεξική πολιτισμική φόρτιση στη φρασεολογία και η διαπολιτισμική "ανάγνωση" γλωσσικών μηνυμάτων.

932. Γλώσσα και μετάδοση των ειδικών γνώσεων (10 ώρες): διδάσκουσα Μ. Τσίτσα. Εξετάζονται οι ειδικές γλωσσικές ανάγκες επιμέρους ομάδων, όπως οι ερευνητές, επαγγελματίες κτλ., οι ειδικές καταστάσεις που παράγουν "ειδικό" λόγο, τα επίπεδα γλώσσας, η μεθοδολογική προσέγγιση των ειδικών κειμένων, η ορολογία, η παρουσία της Νέας Ελληνικής στις "ειδικές" γλώσσες.

933. Η μετάφραση στη διδασκαλία των ξένων γλωσσών (10 ώρες): διδάσκουσα Ε. Χατζηγεωργίου. Παρουσιάζονται τα σύγχρονα ρεύματα της μεταφραστικής διαδικασίας, η συστηματοποίηση των θεωρητικών προτάσεων και η αξιοποίησή τους σε διδακτικό επίπεδο, καθώς και η μεθοδολογία της μετάφρασης από και προς την ξένη γλώσσα.

934. Τα πολιτιστικά στοιχεία μέσα από την επεξεργασία κειμένων (10 ώρες): διδάσκουσα Σμ. Βογιατζίδου. Εξετάζεται η χρήση κατάλληλων κειμένων όπου δίνονται τα κοινωνικά και πολιτισμικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη νεοελληνική κοινωνία. Τα κείμενα αυτά μπορούν να επιλεγούν από τα λογοτεχνικά κείμενα, τα οποία μπορούν να δοθούν αυτούσια σε ένα προχωρημένο επίπεδο γνώσης της γλώσσας, ή απλοποιημένα και προσαρμοσμένα στις ανάγκες των σπουδαστών ή μπορούν ακόμη να παραχθούν από τον ίδιο το διδάσκοντα. Κατά την επεξεργασία του κειμένου ο δάσκαλος εφιστά την προσοχή των σπουδαστών του στα πολιτιστικά στοιχεία που απορρέουν από το κείμενο και τους παροτρύνει να τα συγκρίνουν με την κατάσταση που επικρατεί στο οικείο περιβάλλον της χώρας τους. Μια τέτοια διαδικασία βοηθάει τους σπουδαστές να εξασκηθούν στην ξένη γλώσσα και να κατανοήσουν και να αφομοιωθούν στο καινούριο πολιτισμικό περιβάλλον.

935. Διδασκαλία κειμένου (8 ώρες): διδάσκουσα Ν. Τρύφωνα - Αντωνοπούλου. Εξετάζεται η έννοια του κειμένου στη γλωσσική διδασκαλία, τα είδη κειμένων, τα κριτήρια που καθορίζουν την επιλογή τους, τον τρόπο διδασκαλίας τους, τη διδασκαλία και εμπέδωση του λεξιλογίου και τις συναφείς δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν μέσα στην τάξη.

936. Οι τάξεις αντικειμένων στη διδασκαλία των γλωσσών (10 ώρες): διδάσκων G. Gross. Εξετάζεται το περιεχόμενο της έννοιας "Τάξη αντικειμένων" και καταδεικνύεται η χρησιμότητά της κυρίως στη διδασκαλία του λεξιλογίου μιας ξένης γλώσσας.

937. Γλώσσα και νόηση (10 ώρες): διδάσκων Σ. Τσοχατζίδης. Γίνεται επισκόπηση ταυτιστικών, αυτονομιστικών και αντιαυτονομιστικών απόψεων πάνω στο θέμα της σχέσης γλώσσας και νόησης, και εξετάζονται λεπτομερέστερα οι δύο κύριες αντιαυτονομιστικές απόψεις (γλωσσοκεντρικές και νοοκεντρικές).

938. Πηγές της γλωσσικής γνώσης (10 ώρες): διδάσκων Σ. Τσοχατζίδης. Με αφορμή τις επιστημολογικές θέσεις που συνδέονται με το πρόγραμμα της καθολικής γραμματικής, γίνεται επισκόπηση των βασικών επιχειρημάτων υπέρ του έμφυτου και όχι επίκτητου χαρακτήρα της γλωσσικής ικανότητας, και κριτική ανάλυση των επιχειρημάτων αυτών.

939. Διαδικασίες εκμάθησης μιας δεύτερης / ξένης γλώσσας (10 ώρες): διδάσκουσα Α. Ψάλτου - Joycey. Εξετάζονται διάφορες μαθησιακές διαδικασίες που επηρεάζουν την πορεία και το βαθμό τελειότητας της εκμάθησης μιας δεύτερης / ξένης γλώσσας, όπως η υπεργενίκευση, η απλοποίηση, η δημιουργία γλώσσας επαφής, η μεταφορά γλωσσικών στοιχείων από τη μια γλώσσα στην άλλη, η απολίθωση, η οπισθοδρόμηση, οι στρατηγικές εκμάθησης.

940. Διαπολιτισμική παιδαγωγική, γλωσσική επίγνωση και η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας (10 ώρες): διδάσκουσα Ε. Μπουτουλούση. Εξετάζεται η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης με έμφαση σε τρόπους διδασκαλίας που οδηγούν στη γλωσσική επίγνωση, δηλαδή μεταξύ άλλων στη συνειδητή πρόσληψη και παραγωγή της γλώσσας μέσα σε ένα διαπολιτισμικό παιδαγωγικό πλαίσιο.

941. Ανάλυση και αξιολόγηση εγχειριδίων της ελληνικής ως ξένης γλώσσας (10 ώρες): διδάσκουσα Α. Σαπιρίδου. Παρουσιάζονται και αξιολογούνται τα κυριότερα μοντέλα διδασκαλίας ξένων γλωσσών με βάση εγχειρίδια διδασκαλίας.

Ανάπτυξη εξεταστικών ασκήσεων και δοκιμασιών: Ν. Τρύφωνα - Αντωνοπούλου. Εξετάζονται τα είδη ασκήσεων και προτείνονται δείγματα επικοινωνιακής εξεταστικής δοκιμασίας.
Πλευρές της διδασκαλίας του ρηματικού συστήματος: Σ. Βογιατζίδου.
Διδασκαλία της συμφωνίας των όρων της πρότασης: Ε. Παναγοπούλου.
Το θεσμικό πλαίσιο της διδασκαλίας της Νέας Ελληνικής στο εξωτερικό: Ι. Καζάζης. Παρουσιάζονται στοιχεία από το αρχείο τεκμηρίωσης του Κέντρου Ελληνικής γλώσσας.
Εστίες διδασκαλίας της νεοελληνικής έξω από την Ελλάδα: Ι. Καζάζης. Παρουσιάζονται στοιχεία από τη χαρτογράφηση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό, που έχει εκπονήσει το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
Κοινοτικές οδηγίες για τις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες: Ι. Καζάζης. Οι πληροφορίες θα αντληθούν από το αρχείο τεκμηρίωσης του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.