Κείμενο 1: Trudgill, P. 1995. Sociolinguistics: An Introduction to Language and Society. Λονδίνο: Penguin Books, σελ. 175.

[...] Είναι ένα λυπηρό αλλά πραγματικό κοινωνιογλωσσικό γεγονός πως τα γλωσσικά θέματα μπορούν να αναδείξουν τον χειρότερο αλλά και τον καλύτερο εαυτό των ανθρώπων, και ότι κάποιοι άνθρωποι που ειδάλλως θα ήταν υπερήφανοι για την ευφυΐα και τον ορθολογισμό τους μπορούν να συμπεριφέρονται με τους πιο παράλογους τρόπους, όταν πρόκειται για γλωσσικά ζητήματα. 'Ενα από τα πράγματα που προσπαθούν συνεχώς να κάνουν οι γλωσσολόγοι γενικά και οι κοινωνιογλωσσολόγοι ιδιαίτερα είναι να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη σύνεση τα γλωσσικά ζητήματα, εφοδιάζοντάς τους με όλο και περισσότερες πληροφορίες για τη γλώσσα. Αυτό είναι σημαντικόγια ποικίλους λόγους που έχουν να κάνουν με τη δικαιοσύνη, την ισότητα και ακόμα και με το μέλλον της ανθρωπότητας. Καμιά από τις παράλογες στάσεις απέναντι στη γλώσσα, που μόλις αναφέραμε, δεν έχει οποιαδήποτε βάση στην πραγματικότητα, όμως όλες έχουν πολλών ειδών ανεπιθύμητες επιπτώσεις.

Μια από τις πολύ δυσάρεστες επιπτώσεις που μπορούν να έχουν τέτοιες στάσεις είναι ο γλωσσικός θάνατος. Tο ερώτημα που συχνά τίθεται στους γλωσσολόγους είναι το εξής: πόσες γλώσσες υπάρχουν στον κόσμο; Είναι μάλλον δύσκολο να δοθεί απάντηση σε αυτό το ερώτημα, και ακόμα πιο δύσκολο εξαιτίας "της διαλέκτου έναντι της γλώσσας", ζήτημα που θίξαμε αρκετές φορές σε αυτό το βιβλίο. Δεν είναι όμως τρομερά ανακριβές να πούμε ότι υπάρχουν περίπου 5000 γλώσσες στον κόσμο σήμερα. Αυτό που είναι πολύ πιο σίγουρο είναι ότι αυτός ο αριθμός είναι μικρότερος από ό,τι ήταν παλιότερα και ότι συνεχώς ελαττώνεται συνέχεια. Tα τελευταία χρόνια του 20ού αιώνα οι γλώσσες εξαφανίζονται με ολοένα και πιο καταστροφικό ρυθμό, χωρίς να αντικαθίστανται.

Αυτό που συμβαίνει είναι πως οι κοινότητες περνούν μέσα από μια διαδικασία γλωσσικής μετατόπισης. Αυτό σημαίνει ότι μια συγκεκριμένη κοινότητα σταδιακά εγκαταλείπει την αρχική φυσική της γλώσσα και αρχίζει να μιλά μια άλλη. Αυτή η διαδικασία υπήρξε αρκετά συνηθισμένη στην κοινωνιογλωσσική ιστορία του κόσμου. Πριν διακόσια χρόνια, για παράδειγμα, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Ιρλανδίας ήταν φυσικοί ομιλητές της ιρλανδικής γαελικής. Τώρα η συντριπτική πλειοψηφία είναι φυσικοί ομιλητές της αγγλικής [...].

Μετάφραση Νίκος Γεωργίου