α. Κείμενο 3: Greek Office of Information, London 1949

Το 1949, ενημερωτική έκθεση του Γραφείου Πληροφόρησης της ελληνικής πρεσβείας του Λονδίνου, που συντάχτηκε υπό τη διεύθυνση του Α. Πάλλη, μελετητή των μειονοτικών ομάδων και των πληθυσμιακών ανακατατάξεων, αναφέρεται στις γλωσσικές μειονότητες που υπάρχουν στην Ελλάδα και μάλιστα τις προσδιορίζει συνοπτικά. Το σχετικό απόσπασμα έχει ως εξής:

"Οι γλωσσικές μειονότητες είναι:

1.

Οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης, οι οποίοι ομιλούν τουρκικά.

2.

Οι Πομάκοι της Δυτικής Θράκης, οι οποίοι ομιλούν πομακικά βουλγαρικά.

3.

Οι σλαβόφωνοι της Δυτικής Μακεδονίας, οι οποίοι ομιλούν μια νοτιοσλαβική διάλεκτο θεωρούμενη περισσότερο συγγενής προς τα βουλγαρικά, παρά προς τα σερβο-κροατικά.

4.

Οι Κουτσόβλαχοι, οι οποίοι ομιλούν εκτός από ελληνικά, ένα λατινογενές ιδίωμα συγγενές προς τα ρουμανικά.

5.

Οι Αρμένιοι (κυρίως πρόσφυγες από την Τουρκία που ήρθαν στην Ελλάδα το 1922), οι οποίοι ομιλούν αρμενικά.

6.

Οι ισπανόφωνοι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Οι ισπανόφωνοι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης και άλλων πόλεων της βόρειας Ελλάδας είναι οι απόγονοι των εκδιωγμένων Εβραίων της Ισπανίας από τον Φερδινάνδο και την Ιζαμπέλα, τον 15ο αιώνα".

Στον κατάλογο δεν αναφέρονται οι Αρβανίτες, ίσως από παράλειψη, ενώ στην εισαγωγική παράγραφο του πιο πάνω αποσπάσματος τα αρβανίτικα περιλαμβάνονται στις γλώσσες των μειονοτικών ομάδων.

Οι αφομοιωτικές πρακτικές που θα ασκηθούν στη δεκαετία του 1950 και αργότερα κατά την επτάχρονη δικτατορία, η οικονομική αναδιάρθρωση της ελληνικής κοινωνίας και η συνακόλουθη εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, η επίδραση των μέσων μαζικής ενημέρωσης στη διαμόρφωση και την καθιέρωση της κοινής ελληνικής και ο αποκλεισμός της προβολής από αυτά κάθε πολιτισμικού στοιχείου των μειονοτικών ομάδων, επέφεραν σε ορισμένες περιπτώσεις τη μείωση όχι μόνον των ομιλητών μειονοτικών γλωσσών αλλά και την αλλοίωση των συλλογικών δεσμών που συμβάλλουν στη συνοχή των αντίστοιχων ομάδων.

β. Κείμενο 4:

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΩΝ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ ΤΟΥ 1928, 1940 ΚΑΙ 1951 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 

ΑΠΟΓΡΑΦΗ

1928

1940 1

1951

ΓΛΩΣΣΑ

μητρική

συνήθως ομιλούμενη

μητρική

συνήθως ομιλούμενη

μητρική

ελληνική

(ορθόδοξοι χριστιανοί)

5.716.100

7.071.145

6.794.308

7.409.802

7.258.657

ελληνική (άλλων θρησκ. και δογμ.)

43.400

45.000

45.466

39.221

τουρκική

(μουσουλμάνοι)

86.506

   

92.443

92.219

τουρκική

(ορθόδοξοι, άλλοι χρι-στιανοί)

103.642

133.400

229.075

25.456

87.640

βουλγαρική2/πομακική3

16.775

15.846

18.086

17.854

18.671

κουτσοβλαχική

19.703

22.299

57.263

10.551

39.855

μακεδονοσλαβική2/ σλαβική3

81.984

28.012

86.860

10.316

41.017

αλβανική

18.598

(μουσουλ.)

19.783

(μουσουλ.)

49.632

(μουσουλ.)

7.803

(χριστ.)

22.736

(χριστ.)

αθιγγανική

3.853 (χρισ.)

1145 (μουσ.)

5.096

8.126

4.147

7.429

αρμενική

33.634

13.313

26.827

3.677

8.990

ισπανική (ή λαντίνο)/ εβραϊκή

62.999

21.094

53.094/34

164

1.334/853

άλλες

6.000

32.710

24.480

5.570

11.500

 

1 Τα στοιχεία της απογραφής του 1940 αντλούνται από δευτερογενείς πηγές και συνεπώς παρατίθενται με επιφυλάξεις.

2 Όρος σύμφωνα με την απογραφή του 1928.

3 Όρος σύμφωνα με τις απογραφές του 1940 και 1951.