 |
|
 . |
Στα ελληνικά σχολεία συναντούμε όλο και συχνότερα μαθητές που φέρνουν μαζί τους άλλες γλώσσες από την Ελληνική και πολιτισμικά στοιχεία συχνά άγνωστα ή μη αποδεκτά. Έτσι, η Ελληνική που είναι η μητρική γλώσσα των μαθητών της πλειονότητας και αποκλειστική γλώσσα διδασκαλίας, γι’ αυτούς τους μαθητές είναι δεύτερη γλώσσα. Η πορεία των μαθητών αυτών μέσα από το ελληνικό σχολικό σύστημα συχνά αξιολογείται από τους εκπαιδευτικούς ως εξής: Οι μαθητές είναι αδύναμοι, επειδή είναι δίγλωσσοι και ξένοι, οι μαθητές είναι άριστοι, παρ’ όλο ότι είναι δίγλωσσοι και ξένοι. Οι εκπαιδευτικοί δεν θεωρούν ότι έχουν πολλά περιθώρια ουσιαστικής παρέμβασης υπέρ των μαθητών αυτών, έτσι η όποια επιτυχία /αποτυχία τους είναι σαν να λαμβάνει χώρα ερήμην των εκπαιδευτικών. Το βιβλίο του Jim Cummins είναι ιδιαίτερα χρήσιμο γιατί ο συγγραφέας παρουσιάζει επαναλαμβανόμενα μοντέλα σχολικής αποτυχίας / επιτυχίας δίγλωσσων μαθητών, ερμηνεύει τις αιτίες αυτής της επιτυχίας / αποτυχίας και τοποθετεί την όποια λύση στη σχέση εκπαιδευτικού / μαθητή. Για το συγγραφέα οι παιδαγωγική αυτή σχέση είναι «η καρδιά» της σχολικής ζωής, είναι ο χώρος όπου δημιουργείται μάθηση. Η αποτυχία ερμηνεύεται, αλλά δεν είναι μοιραίο να συμβεί. Κάθε εκπαιδευτικός, παρ’ όλες τις δεσμεύσεις και τις εξωτερικές επιδράσεις που δέχεται έχει σε «αξιοσημείωτο βαθμό» τον έλεγχο των σχέσεων του με τους μαθητές του. Οι σχέσεις αυτές μπορεί να είναι «εξουσιαστικές» (ο εκπαιδευτικός γνωρίζει, άρα δικαιούται να διδάσκει / ο μαθητής δεν γνωρίζει ακόμα άρα υποχρεούται να μαθαίνει) ή «συνεργατικές» (εκπαιδευτικός και μαθητής είναι υποκείμενα που διδάσκουν και διδάσκονται). Ενδυναμώνοντας τους πολιτισμικά διαφέροντες μαθητές οι εκπαιδευτικοί αναπτύσσουν συνεργατικές σχέσεις μαζί τους που ανοίγουν νέους δρόμους μάθησης. Η ενδυνάμωση αυτή επιτρέπει στους δίγλωσσους και πολιτισμικά διαφέροντες μαθητές να αξιοποιήσουν τις όποιες γνώσεις τους από την πρώτη γλώσσα και τον πολιτισμό τους (εννοιολογικά και γλωσσικά)για να μάθουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό του σχολείου. Η ενδυνάμωση αυτή λειτουργεί επί πλέον υπέρ όλων των μαθητών. Το βιβλίο είναι γραμμένο για εκπαιδευτικούς και είναι αφιερωμένο σ’ αυτούς. Ο συγγραφέας παραθέτει πολλά παραδείγματα γλωσσικής και πολιτισμικής ενδυνάμωσης δίγλωσσων μαθητών και, ενώ τα παραδείγματα είναι από τον χώρο της Αμερικής, πολλά είναι οικεία σ’ εμάς και τα συμπεράσματα μπορούν κάλλιστα ν’ αξιοποιηθούν στις ελληνικές συνθήκες. Στο βιβλίο περιέχονται, εκτός του κυρίως κειμένου (εννέα κεφάλαια), πρόλογος στην ελληνική έκδοση από το συγγραφέα, εισαγωγή στη θεματική του βιβλίου και στο έργο του Jim Cummins από την επιμελήτρια, σχόλιο πάνω στο κείμενο από την Β. Κούρτη Καζούλλη. Το σχόλιο αυτό έχει τη μορφή αυτοβιογραφικού κειμένου και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για την κατανόηση του βιβλίου. Επιπλέον, περιέχονται εκτενής βιβλιογραφία, πρόσφατη εργογραφία του συγγραφέα (1991-1999) και ευρετήριο τεχνικών όρων. Ο Jim Cummins (Πανεπιστήμιο του
Τορόντο / Ινστιτούτο Παιδαγωγικών Σπουδών του
Οντάριο) αποτελεί τα τελευταία είκοσι πέντε
χρόνια κλασική πηγή αναφοράς σε θέματα
διγλωσσίας, δίγλωσσης εκπαίδευσης γλωσσικής /
εκπαιδευτικής πολιτικής για παιδιά μειονοτήτων.
Στην Ελλάδα έχει διδάξει δύο φορές (Μάϊος 1997,
Μάϊος 1998) ως επισκέπτης καθηγητής, στο
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του
Πανεπιστημίου Αιγαίου, στη Ρόδο. Τον Μάϊο 2000 ο Jim
Cummins θα διδάξει εκ νέου στη Ρόδο. Ελένη Σκούρτου |
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ | ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
