Ένα εκφώνημα εκτός από την κυριολεκτική του σημασία μπορεί να έχει και άλλες σημασίες, που ο ομιλητής αφήνει να εννοηθούν και να γίνουν αντιληπτές από τον συνομιλητή του με βάση τη συγκεκριμένη περίσταση επικοινωνίας. Π.χ. το εκφώνημα Κάνει ζέστη εδώ μέσα μπορεί να υπονοεί "'Aνοιξε ένα παράθυρο" ή "Ας πάμε μια βόλτα". Η δυνατότητα παραγωγής ενός υπονοήματος στηρίζεται στην ηθελημένη παραβίαση από τον ομιλητή ορισμένων επικοινωνιακών αρχών που αφορούν την ποσότητα και την ποιότητα των παρεχόμενων πληροφοριών (δίνουμε μόνο τόσες πληροφορίες όσες είναι απαραίτητες/δεν δίνουμε ψευδείς πληροφορίες), τη συνάφεια του εκφωνήματος με το θέμα της συζήτησης και τον τρόπο έκφρασης. Έτσι, στον παρακάτω διάλογο,
Α: Τι ώρα είναι; Β: Το ρολόι μου δείχνει δύο παρά τέταρτο.
η απάντηση στην ερώτηση παραβιάζει την αρχή της ποσότητας -καθώς ο ομιλητής Β δίνει περισσότερες πληροφορίες από τις απαραίτητες. Η παραβίαση είναι ηθελημένη, γιατί θέλει να τηρήσει την αρχή της ποιότητας, να μη δώσει δηλαδή αναληθείς πληροφορίες. Έτσι, παράγεται το υπονόημα ότι το ρολόι του μπορεί και να μη δείχνει τη σωστή ώρα.
Παραπομπές:εκφώνημα, σημαινόμενο
