|
τής
Κοινότητας, για τα Κουπουσού (ΚΠΣ), για την τελωνειακή
ένωση άλλων χωρών, για τα διαρθρωτικά προγράμματα, για
την κινητικότητα στην Ευρωβουλή, για τα κονσόρτσια
(κοινοπραξίες), για το ποιες δαπάνες είναι επιλέξιμες,
για ευρωβουλευτές, ευρωβουλή και ευρωεκλογές,
για το Ευρώ, για το ευρωνόμισμα, τα ευρωδολάρια,
τον Ευρωκομουνισμό, την Ευρωλίγκα κ.ο.κ.
Ο
εικοστός αιώνας αφήνει την ελληνική γλώσσα και μ' ένα πλούσιο λεξιλόγιο
στον κρίσιμο επικοινωνιακό χώρο τής οικονομίας, με τους συναφείς
κλάδους (διοίκησης επιχειρήσεων, χρηματιστήριο, κ.λπ.). Εδώ μάθαμε
να ζούμε με τον πληθωρισμό και τον τιμάριθμο και για
πάρα πολλά χρόνια με λιτότητα. Επιχειρήσεις, διοίκηση
επιχειρήσεων, μάνατζμεντ και μάνατζερ, μάρκετινγκ,
η αγορά, οι παντός είδους αγορές (χρηματαγορά,
μαύρη αγορά, προθεσμιακή αγορά), η ανάκαμψη,
η αναθέρμανση και η έρευνα αγοράς, τα γραμμάτια,
οι επιταγές, οι πιστωτικές κάρτες (εθνοκάρτα,
εμποροκάρτα κ.ά.), τα εισοδήματα, οι πόροι,
ο προϋπολογισμός, οι επιδοτήσεις και τα πριμ,
το λίζινγκ, η παραγωγή, η κατανάλωση και η
υπερκατανάλωση, ο μονεταρισμός, οι δασμοί,
το μπουμ και το κραχ, ο εφοπλισμός, οι πολυεθνικές
εταιρείες, η ανάπτυξη, οι αναπτυσσόμενες και οι
υπανάπτυκτες χώρες, η ψαλίδα και τα πλαφόν,
τα νοικοκυριά και το καπέλο που καλούνται να πληρώσουν
ή η μίζα αν πρόκειται για μεσάζοντες, χρηματοδοτήσεις
και αυτοχρηματοδοτήσεις,
τα ομόλογα, οι παρακρατήσεις, τα δελτία παροχής
υπηρεσιών, η ΑΤΑ, η παρακράτηση φόρου, ο ΦΠΑ,
το εκκαθαριστικό, τα μονοπώλια και ολιγοπώλια,
η ύφεση κ.τ.ό. μπήκαν στη ζωή μας. Αλλά αυτό «εν ω ζώμεν
και υπάρχομεν» και περί τού οποίου συνεχώς ομιλούμεν είναι το Χρηματιστήριο.
Τα λίμιτ απ και τα λίμιτ ντάουν δίνουν και παίρνουν·
όλοι αγοράζουν χαρτιά (μετοχές) που η αξία τους ανεβοκατεβαίνει:
οι θεσμικοί επενδυτές συνυπάρχουν με μικροεπενδυτές και
οι σοβαρές μετοχές με φούσκες. Οι ΕΛΔΕ έγιναν κέντρα
συναντήσεως και ο γενικός δείκτης και οι τιμές των μετοχών
ρυθμίζουν τη ζωή (και την τσέπη) τού σημερινού Ελληνα.
|
Ο αιώνας που φεύγει, αντίθετα προς ό,τι εμπειρικά νομίζεται, αφήνει πίσω μια ελληνική γλώσσα πολύ πιο πλούσια σε λεξιλόγιο από τον προηγούμενο αιώνα, τέτοια που να μπορεί να καλύψει τις νέες ασύγκριτα πιο διευρυμένες επικοινωνιακές ανάγκες.
|
Στην Παιδεία ένα πλήθος από λέξεις που χαρακτηρίζουν σχολεία, διδάσκοντες, βαθμίδες τής Εκπαίδευσης κ.ά. μπήκαν στη ζωή μας: πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια εκπαίδευση, Ανώτατη Εκπαίδευση, ΑΕΙ, ΤΕΙ, επιμόρφωση, κατάρτιση εκπαιδευτικών, διά βίου εκπαίδευση, αξιολόγηση μαθητών, επιθεωρητές,
επόπτες εκπαίδευσης, εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις,
γενικές, πανελλήνιες, πανελλαδικές εξετάσεις,
φροντιστήρια, δέσμες, μαθήματα κορμού και δέσμης,
ανοιχτό πανεπιστήμιο, προπτυχιακές και μεταπτυχιακές
σπουδές, αναλφαβητισμός, δυσλεξία και το σήμα
κατατεθέν τής σημερινής παιδείας, οι καταλήψεις. Μέσα στην
Παιδεία εντάσσεται και το θέμα τής γλώσσας: καθαρεύουσα,
δημοτική, νεοελληνική, νεοελληνική κοινή, μαλλιαρή,
ψυχαρική, αρχαΐζουσα, υπερκαθαρεύουσα, απλή
καθαρεύουσα, γλωσσικό ζήτημα, καθαρευουσιάνοι,
δημοτικιστές κ.λπ.
|
o κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής
Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Κι από κοντά το πολυτονικό και το μονοτονικό και οι ορθογραφικές
απλουστεύσεις των ξένων λέξεων, που έκαναν το τραίνο τρένο και
το αιρ κοντίσιον ερκοντίσιον, τη μπύρα μπίρα και το χωλ
χολ.
Τέλος,
ένα πλήθος από λέξεις πέρασαν στην καθημερινή μας επικοινωνία: Σαββατοκύριακο,
πάρκινγκ, δακτύλιος, ριλάξ, στερεοφωνικό,
πικάπ, διαφήμιση, σίριαλ, μπεϊμπισίτερ, υπέρβαρος,
μπλακάουτ (συσκότιση), σινιέ, τροχόσπιτο,
ντισκοτέκ, καφετέρια, μπαρ, μεζεδοπωλείο,
αντίκες, φαστφουντάδικο, χάμπουργκερ, σέρβις,
πιστωτική κάρτα, μοτοσυκλέτα, εμπορικό κέντρο, κινηματοθέατρο,
ετεροαπασχόληση, μερικής - πλήρους απασχόλησης, ρευστότητα,
γραφικός τύπος, ακάλυπτη επιταγή, συμβατός - ασύμβατος,
χαρισματικός, κέτερινγκ, βρεφονηπιακός/παιδικός σταθμός,
σχολικό, γονίδια, ασπιρίνη, ΟΝΕ, εγκεφαλικό
κ.ά.
|
τηλε-: Νέες
λέξεις τηλε - αγορές τηλε -
ακτινογραφία τηλε -
βόμβα τηλε -
διάσκεψη τηλε -
ειδοποίηση τηλε -
θεαματικότητα τηλε -
θέαση τηλε -
θεατής τηλε -
ϊατρική τηλε -
καθοδήγηση τηλε -
κάρτα τηλε -
κατευθυνόμενος τηλε -
κατεύθυνση τηλε -
κινηματογράφος/ία τηλε -
κινησία τηλε -
κοντρόλ τηλε -
κριτική/ός τηλε -
μαραθώνιος τηλε -
μάρκετινγκ τηλε -
ματική τηλε -
μαχία τηλε -
μετρία/-ο τηλε -
μηχανική τηλ -
ενέργεια τηλ(ε)
- ομοιοτυπία/-ικός τηλε -
όραση τηλε -
παιχνίδι τηλε -
παρουσιαστής τηλε -
περιοδικό τηλ -
επικοινωνία τηλ -
επισκόπηση τηλε -
πληροφορική τηλ -
εργασία τηλε -
σημεία τηλε -
σκηνοθέτης/-σία τηλε -
σύνδεση τηλε -
συνδιάσκεψη τηλε -
ταινία τηλε -
ταχύμετρο τηλε -
τράπεζα τηλε -
τύπημα/-ία τηλε -
τυπο/-ικος τηλ -
εφημερίδα τηλε -
φωνία τηλε -
φωτογραφία τηλε -
χειρισμός τηλε -
ψυχία τηλ -
οψία λευκός
λευκή ψήφος λευκός
γάμος λευκή
απεργία λευκός
θάνατος λευκή
κόλλα λευκή
Βίβλος
|
Λευκός
Οίκος λευκή
ισοπαλία λευκός
χρυσός λευκή
μαγεία Λευκός
Πύργος λευκή
σημαία Λευκός
Στρατός λευκός
νάνος (αστέρας) λευκά
αιμοσφαίρια λευκής
σαρκός (εμπόριο) λευκά
είδη λευκές
νύχτες λευκό
φως εν λευκώ
μαύρος
μαύρη αλήθεια μαύρος
Σεπτέμβρης (1955) μαύρη
λίστα μαύρο
χιούμορ μαύρη
αγορά μαύρη
Βίβλος Μαύρη
Θάλασσα μαύρο
κουτί μαύρος
χρυσός μαύρη
σημαία μαύρη
μαγεία μαύρο
πρόβατο μαύρη
κωμωδία μαύρη
τρύπα μαύρο
χρήμα μαύρο
δάκρυ μαύρη
ήπειρος μαύρη
χήρα (αράχνη) μαύρη
αντίδραση μαύρο
χάλι |
Αλλά και η φρασεολογία μας άλλαξε στον αιώνα αυτόν. Ακούς και διαβάζεις
για δομές, λειτουργίες, χειρισμούς, μηχανισμούς,
συγκυρίες, παράγοντες, για διαδικασίες και διεργασίες,
για εκλογικεύσεις και μεθοδεύσεις, για δίκτυα και
δικτυώσεις, στρατηγικές και τακτικές, τεχνικές
και πολιτικές, για διαφάνεια ή αδιαφάνεια στον τομέα τής
Διοίκησης, για διαχείριση τής κρίσης ή τής εξουσίας, για δραστικά
μέτρα και δραματικές αλλαγές, για χρονοδιαγράμματα προς
την κατεύθυνση τής ένταξης στην ΟΝΕ, για μεγάλη κλίμακα αλλαγών
που προωθούνται στον χώρο των σχέσεων με την Τουρκία, για έλλειμμα
δημοκρατίας και για γκρίζες ζώνες, για υλοποίηση προγραμμάτων
στη φάση τής ανάπτυξης με στόχο την αξιοποίηση στελεχών και με εμπλοκή
διαφόρων φορέων, για οικονομοτεχνικές μελέτες στο πλαίσιο τής ανάπλασης
των χώρων, τής αναβάθμισης τής περιοχής και τής αποκέντρωσης,
με σκοπό την ενίσχυση τής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για ευαισθητοποίηση
τού πολίτη να αποφύγει την εμπορευματοποίηση που αναπτύσσεται στο επίπεδο
τού πολιτισμού, για μπάτζετ και για σπόνσορινγκ (χορηγίες),
για προσβάσεις στην εξουσία και στα κέντρα λήψης αποφάσεων, για
κλίμα ευφορίας στο Χρηματιστήριο που δημιουργεί την αίσθηση υπέρβασης
τής κρίσης και επανενεργοποίηση των μικρών επενδυτών, για αναδράσεις
και εμβέλειες, για υποβαθμίσεις και αναβαθμίσεις,
για υφέσεις και ανακάμψεις, για κίνητρα και αντικίνητρα,
για μηνύματα και διαχρονικότητες, για κωδικούς και
για ιούς, για...
Ο αιώνας που φεύγει, αντίθετα προς ό,τι εμπειρικά νομίζεται,
αφήνει πίσω μια ελληνική γλώσσα πολύ πιο πλούσια σε λεξιλόγιο από τον
προηγούμενο αιώνα, τέτοια που να μπορεί να καλύψει τις νέες ασύγκριτα
πιο διευρυμένες επικοινωνιακές ανάγκες μιας σύγχρονης δυναμικής και εξελιγμένης
χώρας τής Ευρώπης που τείνει να γίνει η Ελλάδα. Κι αν ξενοφέρνουμε κάπως,
αρεσκόμενοι σε αγγλοφερμένες λέξεις, αυτό είναι το τίμημα τής ενοποιημένης
Ευρώπης και τής παγκοσμιοποίησης. Η ελληνική χιλιετία πώς να παλέψει το
παγκοσμιοποιημένο και εμπορευματοποιημένο millennium!