Ο Όλυμπος εμφανίζεται ως ο κατ’ εξοχήν τόπος δράσης του θεού Ήφαιστου. Είναι ο τόπος της γέννησης και του γάμου του, της αποκάλυψης της μοιχείας της γυναίκας του, της διαμάχης του με την Ήρα αλλά και της συμφιλίωσής τους μέσα από τη βοήθεια που της παρέσχε.
i. Σύμφωνα με τον Όμηρο ο Δίας ήταν ο πατέρας του Ήφαιστου. Άλλες όμως πηγές παραδίδουν ότι η θεά, ανταγωνιζόμενη τον σύζυγό της για την παρθενογένεση της Αθηνάς, συνέλαβε τον Ήφαιστο μόνη της, βλέποντάς τον όμως κουτσό και παραμορφωμένο τον έρριξε από τις κορυφές του Ολύμπου, την κατοικία που μοιραζόταν με τον Δία, αμέσως μετά τη γέννησή του, επειδή ντρεπόταν για την άσχημη εμφάνισή του. Ο θεός σώθηκε από την Τιτανίδα Ευρυνόμη και τη Νηρηίδα Θέτιδα, που τον φρόντισαν για εννιά χρόνια. Ο θεός της φωτιάς και των μετάλλων έφτιαξε το πρώτο του σιδηρουργείο στον βυθό του Αιγαίου, σφυρηλατώντας εκπληκτικά αντικείμενα για τις δύο θεές. Η Ήρα, ζηλεύοντας τα κοσμήματα της Θέτιδας, ρωτούσε επίμονα τη Νηρηίδα για την προέλευσή τους. Όταν αποκαλύφθηκε η αλήθεια, η Ήρα πήρε τον Ήφαιστο στον Όλυμπο, όπου του διέθεσε ένα σιδηρουργείο με είκοσι φυσερά και την Αφροδίτη ως σύζυγο. Σύμφωνα όμως με μια μη ομηρική εκδοχή, ο θεός έστειλε στην Ήρα ως δώρο έναν εκθαμβωτικό θρόνο, αλλά μόλις η θεά κάθισε σε αυτόν παγιδεύτηκε από αόρατα δεσμά. Αναγκάστηκε να ζητήσει τη βοήθεια του γιου της για να ελευθερωθεί. Ο θεϊκός γιος αρνήθηκε, μέχρι που μεσολάβησε ο Διόνυσος, ο οποίος, μεθυσμένο, τον ανέβασε στον Όλυμπο.
ii. Στον Όλυμπο ο Ήφαιστος ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου με την Αφροδίτη. Στον ίδιο αυτό τόπο ο Άρης, ενώ βρισκόταν στην αγκαλιά της Αφροδίτης πάνω στην κλίνη του Ήφαιστου, έγινε αντιληπτός από αυτόν και γελοιοποιήθηκε ενώπιον των Ολυμπίων, καθώς τύλιξε τους εραστές σε ένα λεπτό χρυσό δίχτυ.
iii. Εδώ ο Ήφαιστος, ύστερα από παράκληση της Θέτιδας, σφυρηλάτησε καινούρια όπλα για τον Αχιλλέα, για να μπορέσει εκείνος να πάρει μέρος στη μάχη και να εκδικηθεί τον θάνατο του Πάτροκλου (Ιλιάδα, Σ 134-137). Σε σχόλιο στις Ωδές του Πινδάρου αναφέρεται ότι ο Ήφαιστος συμφώνησε να φτιάξει τα νέα όπλα του Αχιλλέα με αντάλλαγμα τα κάλλη της Θέτιδας. Η θεά αρχικά έδειξε να δέχεται, ύστερα όμως φόρεσε τα όπλα, πήρε την ασπίδα και το σπαθί και άρχισε να τρέχει με όλη της τη δύναμη, αφήνοντας πίσω τον Ήφαιστο. Εκείνος την πλήγωσε πετώντας της ένας σφυρί. Η θεά έτρεξε στη Φθία, για να γιατρευτεί, στον τόπο που ονομάζεται Θετίδειο.
iv. Εδώ, πάλι, στον Όλυμπο, ο Δίας κρέμασε την Ήρα από τον ουράνιο θόλο με χρυσές αλυσίδες δένοντάς της τα πόδια σε δυο αμόνια, επειδή εκείνη είχε προκαλέσει θύελλα, με σκοπό να βουλιάξει το πλοίο του Ηρακλή, καθώς ο ήρωας επέστρεφε από την Τροία. Ο Ήφαιστος έτρεξε να βοηθήσει τη μητέρα του και τότε ο Δίας τον ξανάριξε από τις κορυφές του Ολύμπου στη Λήμνο.