Καθολικά χαρακτηριστικά της γλώσσας
Με
τον όρο αυτό διατυπώνεται η παραδοχή ότι όλες οι γλώσσες του κόσμου, παρά τις
διαφορές τους, έχουν βαθύτερες ομοιότητες, οι οποίες πηγάζουν από το γεγονός
ότι η ανθρώπινη νόηση είναι ενιαία. Η διπλή άρθρωση λ.χ. μπορεί να θεωρηθεί
ένα καθολικό γλωσσικό χαρακτηριστικό, το οποίο συνδέεται με το γεγονός ότι η
ανθρώπινη νόηση ''σημαίνει'' την εμπειρία μέσω γενικεύσεων και αφαιρέσεων (βλ.
σημαινόμενο). Μη καθολικό χαρακτηριστικό είναι π.χ. η σταθερή σειρά των
λέξεων στην αγγλική, σε αντίστιξη με τη σχετικά ελεύθερη σειρά των λέξεων στην
ελληνική. Η σχετικά ελεύθερη σειρά των λέξεων στην ελληνική οφείλεται στο ότι
η γλώσσα αυτή διατηρεί μορφολογικές ενδείξεις (καταλήξεις) που δηλώνουν τις
συντακτικές σχέσεις, ενώ η αγγλική έχει χάσει τις μορφολογικές ενδείξεις και
αυτό αναπληρώνεται με τη σταθερή σειρά των όρων στην πρόταση. Ωστόσο, η διάταξη
των λέξεων, δηλαδή η σύνταξη, είναι ένα καθολικό χαρακτηριστικό, που
οφείλεται στο γεγονός ότι ο λόγος εκτυλίσσεται στον χρόνο, άρα υπάρχει αναγκαστική
διαδοχή.
Παραπομπές: διπλή άρθρωση, σημαινόμενο, μορφολογία, σύνταξη