 |
|
 . |
|
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Η ενασχόληση με τη ΓτΝ στο μάθημα της γλώσσας μπορεί να εξυπηρετήσει διαφορετικούς διδακτικούς στόχους που τους συνοψίζω σε τέσσερις κατηγορίες: Καταρχήν η ΓτΝ μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για να συζητηθούν βασικές σχέσεις γλώσσας και κοινωνίας, όπως γλωσσική ποικιλότητα, κοινωνικές διαφορές στη χρήση της γλώσσας, γλωσσική νόρμα (τι θεωρείται «σωστό» και «κατάλληλο» σε διάφορες περιστάσεις), γλωσσική μεταβολή. Το γεγονός ότι νεανικές γλώσσες αναπτύσσονται σε πολλές και διαφορετικές χώρες δείχνει ότι η γλώσσα αποτελεί μέρος της κοινωνικής και πολιτισμικής πραγματικότητας. 'Οπως η κοινωνία, έτσι και η γλώσσα διαφέρει ανάλογα με τον τόπο διαμονής των ομιλητών/-τριών, το επάγγελμα, την ηλικία τους και άλλους παράγοντες. Η γλωσσική χρήση εξαρτάται λοιπόν από το κοινωνικό πλαίσιο της επικοινωνίας, αλλά και το στόχο της κάθε γλωσσικής ενέργειας: Μιλάμε διαφορετικά με φίλους και με αγνώστους, με συνομήλικους και σε μεγαλύτερους κτλ. Διαφορετικοί τρόποι ομιλίας μπορούν όμως να γεννήσουν επικοινωνιακές παρεξηγήσεις, π.χ. όταν διαφορετικές κοινωνικές ομάδες χρησιμοποιούν την ίδια λέξη με διαφορετική σημασία. Ένα δεύτερο διδακτικό αντικείμενο είναι η ίδια η νεανική γλώσσα, και μάλιστα τόσο η σύστασή της όσο και η επικοινωνιακή και κοινωνική της διάσταση. Από καθαρά γλωσσική σκοπιά, είναι σκόπιμο να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε γλωσσικά στοιχεία που είναι συνειδητά στους/στις ίδιους/-ες τους/τις ομιλητές/-τριες. Πρόκειται κατά κανόνα για στοιχεία από το λεξιλόγιο και τη φρασεολογία, ιδιαίτερους χαιρετισμούς, προσφωνήσεις, επιφωνήματα κ.ά. Με αυτή τη βάση μπορούν να συζητηθούν οι επικοινωνιακές λειτουργίες του ιδιαίτερου νεανικού λεξιλογίου, με αφετηρία ερωτήσεις του τύπου «Γιατί οι νέοι/-ες λένε Β αντί για Α;» (όπου Α μια λέξη της κοινής γλώσσας και Β μια συνώνυμη νεανική λέξη). Η συζήτηση μπορεί να θίξει βασικές λειτουργίες ενός κοινωνικά περιορισμένου λεξιλογίου, όπως εκδήλωση αλληλεγγύης με την ομάδα, διαφοροποίηση από άλλες κοινωνικές ομάδες, γλωσσική καινοτομία και γλωσσικό παιχνίδι. Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν ακόμη να συζητηθούν τοπικές και κοινωνικές διαφορές στη γλωσσική χρήση των νέων. Μια επιπλέον δυνατότητα είναι να επισημανθεί η σχέση ανάμεσα στη νεανική γλώσσα και τον εμπλουτισμό της προσωπικής έκφρασης. Σε γενικές γραμμές, το ζητούμενο είναι να παρουσιαστεί η ΓτΝ όχι σαν «ατόπημα», αλλά σαν πηγή νέων εκφραστικών μέσων. Παρόλο που η ΓτΝ στιγματίζεται καμιά φορά ως χυδαία, πολλά παραδείγματα νεανικής γλώσσας δείχνουν την δημιουργική δύναμη, τη φαντασία και το χιούμορ των νέων ομιλητών/-τριών. Σε τελική ανάλυση, οι νέοι/-ες χρησιμοποιούν τις δυνατότητες που μας παρέχει η γλώσσα για να διευρύνουν και να ποικίλλουν την γλωσσική τους έκφραση ανάλογα με την περίσταση και το στόχο της επικοινωνίας. Τέλος, η ενασχόληση με τη ΓτΝ αποτελεί άσκηση γλωσσικής ανάλυσης. Συγκεκριμένα, οι μαθητές/-τριες ασκούνται στην αυτόνομη συλλογή και ταξινόμηση γλωσσικού υλικού, την περιγραφή λέξεων, εκφράσεων και άλλων γλωσσικών τύπων. Ακόμη, μαθαίνουν να χρησιμοποιούν το λεξικό και να συγκρίνουν τα λήμματα διαφόρων λεξικών. Η καταγραφή και ταξινόμηση στοιχείων της νεανικής γλώσσας μπορεί να οξύνει την κριτική αντιμετώπιση της προσωπικής γλωσσικής χρήσης. |
