Άρθρα Η διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος
στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: δείκτες συνέχειας και μεταβολής

Σ ε λ ί δ α  3 / 8
.


ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ
ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

Η εισαγωγή στο Πρόγραμμα Σπουδών για τη Γλωσσική Διδασκαλία στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο (ΥΠΕΠΘ/ΠΙ 1999β, 45 κ.ε.) είναι μια απόπειρα θεωρητικής θεμελίωσης των νεοτερικών στοιχείων στη διδασκαλία της γλώσσας. Γι' αυτό το λόγο θα είχε ενδιαφέρον να δει κανείς τις διαπλοκές ανάμεσα στα διάφορα γλωσσολογικά, κοινωνιογλωσσικά, φιλοσοφικά και κοινωνιολογικά ρεύματα από τη μια μεριά και τις απολήξεις τους στη διδακτική της γλώσσας —έτσι όπως τις αντιλαμβάνονται οι συντάκτες των νέων προγραμμάτων σπουδών— από την άλλη.

Αν και ορισμένες φορές πάσχουν από ασάφεια, επικό ύφος και φιλολογικό λυρισμό, οι εισαγωγικές παρατηρήσεις δίνουν το στίγμα της ισχύουσας φιλοσοφίας για τη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος — πάντοτε στο επίπεδο της πολιτειακής πρόθεσης. Αν ήθελε να κωδικοποιήσει κανείς τις θεωρητικές παραδοχές που στηρίζουν τα νέα προγράμματα, θα εντόπιζε τις εξής:

  1. Στενή σχέση ανάμεσα στην κοινωνική και τη γλωσσική αλληλεπίδραση (χωρίς όμως αναφορές σε κλασικά έργα από το χώρο της Κοινωνικής Ψυχολογίας ή της Κοινωνιολογίας) .
  2. Αρχή της ενιαίας γλώσσας (η γλωσσική συνέχεια δεν επηρεάζεται από τη γλωσσική μεταβολή).
  3. Η γλώσσα ως δεύτερο σύστημα σήμανσης, διαχωρισμός της σκέψης σε λεκτική και «ενστικτώδη».
  4. Χουμπολτιανή σύζευξη ανάμεσα σε πολιτισμό, λαό (Έλληνες)
    και γλώσσα.
  5. Αρχή της γλωσσικής πράξης (φυσικός τρόπος εκμάθησης της μητρικής γλώσσας) στη γλωσσική διδασκαλία (βλ. ΥΠΕΠΘ/ΠΙ 1999β, 47).
  6. Παραλληλία ανάμεσα στην κοινωνική και τη γλωσσική διαφοροποίηση (ό.π., 48, 50, 52).

Όπως θα δούμε αργότερα, τόσο ορισμένες από τις παραδοχές αυτές, όσο και το ύφος της διατύπωσής τους, περισσότερο δημιουργούν προβλήματα στον/στην αναγνώστη/τρια, παρά συγκροτούν θεωρητική θεμελίωση της νέας προσέγγισης.

επόμενη σελίδα

αρχή σελίδας