ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΟΥ EΘΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ ΣΤΟΧΟΙ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ "ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ" ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Στην Αγγλία λειτουργεί το σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των εκπαιδευτικών. Στο πλαίσιο ενός ιδρύματος που ελέγχει το επίπεδο εκπαίδευσης (Office for Standards in Education) η δεξιά κυβέρνηση [της κ. Θάτσερ] εισήγαγε το θεσμό των επιθεωρητών/-τριών με στόχο το στενό έλεγχο των εκπαιδευτικών και την αξιολόγηση της απόδοσής τους ή μάλλον των αποτελεσμάτων της διδασκαλίας τους. Πρόκειται για ένα σύστημα εξίσου εχθρικό προς τους/τις εκπαιδευτικούς, όπως και εκείνο που καθιερώθηκε με το εθνικό πρόγραμμα σπουδών. Βασίστηκε στην αντίληψη ότι πολλοί/-ες εκπαιδευτικοί δεν είναι αποτελεσματικοί/-ές ή ότι, εν πάση περιπτώσει, θα μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά τους καλύτερα. Σε τελευταία ανάλυση, θεωρούσαν ότι εμείς είμαστε υπεύθυνοι/-ες για το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης στη χώρα μας. Δηλαδή, το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν ήταν πως το επίπεδο της εκπαίδευσης που προσφέραμε ήταν κατώτερο από αυτό άλλων χωρών του κόσμου και ότι αυτό οφειλόταν στη δική μας μετριότητα και στις δικές μας λανθασμένες ή ανατρεπτικές προθέσεις. Οι φιλόλογοι, καθώς επίσης οι μαθηματικοί και οι φυσικοί, θεωρήθηκαν ως οι πιο βασικοί υπαίτιοι για την κακή απόδοση των μαθητών/-τριών ανά τη χώρα, για την έλλειψη υψηλού επιπέδου γραμματισμού των νέων. Τα βασικά επίπεδα γλωσσικού και αριθμητικού γραμματισμού ήταν χαμηλά και έπρεπε να ληφθούν επειγόντως μέτρα.

Ο θεσμός των επιθεωρητών/-τριών οι οποίοι έρχονται στα σχολεία κατά ομάδες για μία εβδομάδα κάθε τρία με τέσσερα χρόνια ισχύει και σήμερα. Απαιτούν να τους παρουσιάσουμε γραπτώς τα σχέδια εργασίας μας για την τάξη, τη σχολική πολιτική που χαράζουμε και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Αφού τα συγκεντρώσουν, οργανώνονται σε ομάδες 12-14 ατόμων κατά ειδίκευση για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα μας και να αξιολογήσουν το κάθε ένα από αυτά. Μετά από πέντε μέρες αξιολόγησης οι κρίσεις έχουν ολοκληρωθεί και οι επιθεωρητές/-τριες φεύγουν. Η ετυμηγορία τους μπορεί να είναι καθοριστική για το μέλλον του σχολείου. Ο αντίκτυπος μίας αρνητικής έκθεσης μπορεί βεβαίως επίσης να αποθαρρύνει σημαντικά το προσωπικό και ολόκληρους σχολικούς τομείς.

Αυτό το σκηνικό έχει κάνει πολλούς/-ές εκπαιδευτικούς να μη βλέπουν θετικά τη δουλειά και το επάγγελμά τους, ενώ ακόμη και στους πιο ευσυνείδητους/-ες συναδέλφους γεννιούνται αμφιβολίες  για τις επαγγελματικές τους ικανότητες και τις γνώσεις τους. Η κατάσταση αυτή ξεκίνησε από τότε που ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά «Πίνακες Αξιολόγησης Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων» [Performance League Tables] με τα 10 «καλύτερα» σχολεία της Αγγλίας και της Ουαλίας και με τα αποτελέσματα των επιδόσεων των μαθητών/-τριών στις εξετάσεις της Γλώσσας, των Μαθηματικών και της Φυσικής σε κάθε σχολείο, σε κάθε περιοχή της χώρας. Δημοσιεύοντας τα στοιχεία αυτά, οι γονείς παροτρύνονταν να τα χρησιμοποιούν ως κριτήριο για την επιλογή του σχολείου των παιδιών τους. Σημειώνεται ότι τα στοιχεία αυτά δεν διαμορφώνονται ούτε με βάση τις διαφορές ανάμεσα στα πρότυπα και τα «κανονικά» σχολεία ούτε με βάση τις διαφορές ανάμεσα στις περιφέρειες, από τις οποίες οι μαθητές/-τριες αποστέλλονταν στα κεντρικά σχολεία. Γενικά, δεν λαμβάνονται υπόψη σημαντικοί παράγοντες όπως οι συνθήκες των σχολείων σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές (σε σύγκριση με εκείνες των καταπράσινων προαστίων), το ποσοστό μαθητών/-τριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε κάθε σχολείο ή το ποσοστό αλλόγλωσσων μαθητών/-τριών –δηλαδή, των παιδιών για τα οποία η αγγλική είναι η δεύτερη, τρίτη ή και τέταρτη γλώσσα, μια γλώσσα που έχουν πιθανόν μάθει πρόσφατα.

Με βάση την πλαστή αυτή εικόνα, ο ανταγωνισμός που δημιουργήθηκε μεταξύ των σχολείων σφράγισε το κλίμα μέσα στο οποίο έπρεπε υποτίθεται όλοι/-ες μας να εμπνέουμε και να δίνουμε κίνητρα στους νέους ανθρώπους να διαβάζουν διηγήματα, θεατρικά έργα και ποιήματα∙ να τους παρακινούμε να εξερευνήσουν τη δημιουργικότητά τους στον γραπτό και τον προφορικό λόγο καθώς επίσης να τους οπλίζουμε με τα απαραίτητα γλωσσικά εργαλεία έτσι ώστε να εκφράζονται με ακρίβεια και σαφήνεια∙ να τους δημιουργούμε την επιθυμία να χρησιμοποιούν την αγγλική γλώσσα δημιουργικά και μια ισόβια δίψα για επικοινωνία και μάθηση.

Πολλοί/-ές από μας νιώσαμε σαν να κολυμπούμε μάταια αντίθετα στο πολιτικό ρεύμα. Επειδή όμως εμείς οι εκπαιδευτικοί είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στο εκπαιδευτικό μας αντικείμενο και στους/τις μαθητές/-τριές μας, μάθαμε να εκμεταλλευόμαστε όσο μπορούμε καλύτερα τις εξωτερικές πιέσεις και τους περιορισμούς που μας επιβάλλονται, παλεύοντας ακόμα πιο σκληρά για να πετύχουμε τους στόχους μας ως εκπαιδευτικοί.

Όταν το 1997 εκλέχτηκε η κυβέρνηση των Εργατικών [του κ. Μπλερ] με σημαντική πλειοψηφία, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί είχαμε κάποιες ελπίδες πως το ρεύμα θα αντιστραφεί και θα ρέει προς το μέρος μας. Δυστυχώς όμως δεν έγινε έτσι και τα πράγματα δεν πήραν τη θετική τροπή που περιμέναμε. Αντιμετωπίσαμε επιπρόσθετες πρωτοβουλίες για το γραμματισμό των μαθητών/-τριών (πρωτοβουλίες που δεν λάμβαναν υπόψη την καθημερινή μας πραγματικότητα): εισαγωγή σε όλες τις τάξεις της Α′/θμιας εκπαίδευσης μιας ώρας γλωσσικής αγωγής σε καθημερινή βάση∙ στόχους για τους πάντες και τα πάντα∙ σχέδια για θερινή διδασκαλία της γλώσσας, έτσι ώστε να βοηθούνται οι μέτριοι/-ες μαθητές/-τριες στις διακοπές ανάμεσα στον τελευταίο τους χρόνο στην Α′/θμια εκπαίδευση (6^η τάξη) και στην πρώτη τους χρονιά στη Β′/θμια, με σκοπό να επαυξήσουν τις γλωσσικές τους γνώσεις και τις ικανότητές τους.

Το όλο θέμα δηλαδή εξακολουθεί να είναι δίκοπο μαχαίρι. Μεγαλεπήβολες πρωτοβουλίες και προβολή από τα ΜΜΕ της λεγόμενης «Εκπαίδευσης, εκπαίδευσης, εκπαίδευσης» του [Πρωθυπουργού] κ. Μπλερ και του [Υπουργού Παιδείας] κ. Μλάνκετ, στηριζόμενη όμως σ’ αυτό που εμείς θεωρούμε θεμελιώδη απροθυμία να κατανοήσουν τις απαιτήσεις του επαγγέλματός μας και τις ανάγκες του αντί να μας κατηγορούν. Είναι γεγονός ότι το να «κατονομάζουν και να στιγματίζουν» (σχολεία και εκπαιδευτικούς) έγινε καθημερινή πρακτική του Τύπου που πρόθυμα δημοσιεύει πληροφορίες γύρω από τα «αποτυχημένα» σχολεία σ’ όλη τη χώρα.