ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΟΥ EΘΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ ΣΤΟΧΟΙ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ "ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ" ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ

ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ 4 ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΛΩΣΣΑΣ

Τα τελευταία χρόνια η πολιτεία έχει εισηγηθεί πολλές αλλαγές στο γλωσσικό πρόγραμμα του Βασικού Σταδίου 4. Οι διορισμένες επιτροπές εξετάσεων φέρουν την ευθύνη της πραγματοποίησης των αλλαγών και του σχεδιασμού ενός συνεκτικού αναλυτικού προγράμματος με οδηγίες  για την υλοποίησή του. Το αναλυτικό αυτό πρόγραμμα πρέπει να βρίσκεται σε αντιστοιχία με τα Προγράμματα Σπουδών του Βασικού Σταδίου 4, όπως αυτό έχει οριστεί από το Εθνικό Πρόγραμμα Σπουδών και να καλύπτει τις ανάγκες αξιολόγησης σύμφωνα με τις εξετάσεις για το GCSE.

Οι στόχοι προς επίτευξη στα τρία μέρη του γλωσσικού προγράμματος  (Γλώσσα 1: Παραγωγή και κατανόηση προφορικού λόγου, Γλώσσα 2: Κατανόηση γραπτού λόγου, και Γλώσσα 3: Παραγωγή γραπτού λόγου) αποτελούν τις κατευθυντήριες γραμμές για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευόμενους/-ες. Από κει και πέρα, το αναλυτικό πρόγραμμα, το οποίο δημοσιεύεται σε φυλλάδιο, περιέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την προετοιμασία και συμμετοχή στις εξετάσεις για το GCSE. Δηλαδή, περιλαμβάνει τους γενικούς σκοπούς της εξέτασης, τους στόχους αξιολόγησης, το περιεχόμενο και το σχέδιο αξιολόγησης. Το φυλλάδιο περιέχει επίσης περιγραφή της απόδοσης που αντιστοιχεί σε κάθε βαθμολογία και έτσι γίνονται σαφή στους/στις ενδιαφερόμενους/-ες τα κριτήρια αξιολόγησης σε μια κλίμακα από τη βάση μέχρι το άριστα. Την κλίμακα αυτή τη χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί και οι συντονιστές/-τριες που παίρνουν μέρος στη διαδικασία αξιολόγησης των γραπτών των εξεταζομένων.

        Με βάση τα παραπάνω γίνεται ίσως αντιληπτό ότι γενικά υπάρχουν δύο σημαντικές συνιστώσες στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην αξιολόγηση των εκπαιδευομένων: η  δουλειά στην τάξη και οι εξετάσεις.

        Η δουλειά που γίνεται στην τάξη και αξιολογείται αποτελείται αφενός από γραπτά δοκίμια πάνω σε συγκεκριμένα κείμενα και αφετέρου από προφορικές παρουσιάσεις επάνω σε κάποιο θέμα. Βαθμολογούνται από τον/την εκπαιδευτικό της τάξης και μετά ξεκινά η διαδικασία συντονισμού. Δείγματα των βαθμολογημένων γραπτών εξετάζονται από εξωτερικούς/-ές συνεργάτες/-ιδες του σχολείου και αποφασίζονται οι τελικοί βαθμοί. Η προετοιμασία για τις εξετάσεις γίνεται μέσα στην τάξη κατά τη διάρκεια των δύο χρόνων που διαρκούν τα μαθήματα και στη συνέχεια οι μαθητές/-τριες παίρνουν μέρος στις γενικές εξετάσεις για το GCSE στο τέλος της 11^ης σχολικής τους χρονιάς.

        Η σημερινή κατάσταση σαφώς διαφέρει από παλαιά όπου οι εξετάσεις δεν έπαιζαν το ρόλο που παίζουν σήμερα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Μάλιστα, στο παρελθόν, η δουλειά στην τάξη εθεωρείτο τόσο σημαντική ώστε οι εξεταστικές επιτροπές να χορηγούν τους τελικούς βαθμούς βασιζόμενες εξ ολοκλήρου σε αυτήν. Αυτό σήμαινε ότι οι Τομείς Γλώσσας στα σχολεία έπρεπε να δουλέψουν σκληρά έτσι ώστε να δημιουργούν ενότητες του μαθήματος που θα επέτρεπαν στους/στις μαθητές/-τριες να έχουν τη μέγιστη δυνατή απόδοση. Η πίεση των γενικών εξετάσεων δεν συνιστούσε απειλή για τους/τις μαθητές/-τριες, ενώ δεν ήταν υπό αμφισβήτηση το κύρος της βαθμολόγησης του/της καθηγητού/-τριας της τάξης.

        Σήμερα, βρισκόμαστε πλέον σε μία θέση όπου η δουλειά που γίνεται στην τάξη αποτελεί το 20% του τελικού βαθμού των μαθητών/-τριών και οι εξετάσεις το 80%. Έτσι λοιπόν, ενώ εξακολουθεί να μετράει η καλή απόδοση στην τάξη, είναι προφανές ότι έχει δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο πόσο καλά μπορούν να αποδώσουν οι μαθητές/  -τριες κάτω από την πίεση των εξετάσεων. Η διαφοροποίηση λοιπόν είναι σημαντική και, αναπόφευκτα, έχει τεράστιο αντίκτυπο στο σχεδιασμό του ειδικού προγράμματος γλωσσικής αγωγής στο κάθε σχολείο. Εάν εμείς οι εκπαιδευτικοί θέλουμε οι μαθητές/-τριές μας να επιτύχουν, πρέπει να προσαρμόζουμε το περιεχόμενο και τη μεθοδολογία της διδασκαλίας μας.

        Στο δικό μας σχολείο ακολουθούμε το αναλυτικό πρόγραμμα ενός εξεταστικού συστήματος με τα αρχικά AQA, το οποίο εντάσσεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εξετάσεων (NEAB) ολογράφως στα αγγλικά?? και συνδυάζει την εξέταση «Γλώσσας» και «Λογοτεχνίας». Οι ειδικότεροι χώροι βάσει των οποίων βαθμολογούνται οι υποψήφιοι/-ες έχουν ως εξής:

•  Αξιολογούνται επίσημα μία φορά για κατανόηση και παραγωγή προφορικού λόγου (Γλώσσα 1)

•  Αξιολογούνται για την κατανόηση γραπτού λόγου (Γλώσσα 2) και για την παραγωγή γραπτού λόγου (Γλώσσα 3) με τέσσερις εργασίες τους και με μία επιπρόσθετη, η οποία απαραιτήτως στηρίζεται σε κείμενο της αγγλικής λογοτεχνίας. Οι υπόλοιπες εργασίες μπορεί να στηρίζονται και αυτές σε λογοτεχνικά κείμενα αλλά αυτό δεν είναι υποχρεωτικό. Το υλικό από το οποίο μπορούμε να επιλέξουμε περιλαμβάνει:

•   Έργα του Σαίξπηρ (Γλώσσα 2, Αγγλική λογοτεχνία)

•  Κείμενα λογοτεχνικού ή μη λογοτεχνικού λόγου (Γλώσσα 2, Αγγλική λογοτεχνία)

•  Κείμενα των ΜΜΕ (Γλώσσα 2/3)

•  Πρωτότυπη γραφή (Γλώσσα 3)

•  Θέατρο του 20ού αιώνα (Αγγλική Λογοτεχνία).

Οι υποψήφιοι/-ες τελικά υποβάλλονται σε τρεις διαφορετικές εξετάσεις για την αξιολόγηση  των ικανοτήτων τους

α) να κατανοούν και να παράγουν προφορικά κείμενα

β) να παράγουν γραπτά κείμενα

γ) να κατανοούν λογοτεχνικά κείμενα.

ΠΡΩΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ (2 ώρες)

•  Στο πρώτο μέρος της εξέτασης αυτής απαιτείται από τον/την εξεταζόμενο/-η ο προφορικός του/της σχολιασμός επάνω σε ένα άγνωστο κείμενο από φυλλάδια, εφημερίδες, περιοδικά κτλ.

•  Στο δεύτερο μέρος, απαιτείται από τον/την εξεταζόμενο/-η να συνθέσει ένα γραπτό κείμενο με αφορμή το κείμενο που διάβασε στο πρώτο μέρος της εξέτασης. Στο κείμενό του/της πρέπει να μπορεί να διατυπώσει σαφώς μια θέση και να είναι σε θέση να την υποστηρίξει. Πρέπει να μπορεί να επιχειρηματολογήσει με σκοπό να πείσει τους/τις αναγνώστες/-τριές του, ή να προτείνει μια πορεία δράσης. Σημειώνεται ότι οι εξεταζόμενοι/-ες έχουν δικαίωμα επιλογής ανάμεσα σε 3 ζητήματα.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΞΕΤΑΣΗ (2 ώρες)

•  Στο πρώτο μέρος απαιτείται από τους/τις εξεταζόμενους/-ες γραπτός σχολιασμός γνωστού ποιήματος. Το ποίημα αποτελεί μέρος μιας συγκεκριμένης Ανθολογίας, η οποία είναι στην ύλη των γενικών εξετάσεων για το GCSE και αποτελείται αφενός από επιλεγμένα ποιήματα τριών σημαντικών ποιητών/-τριών της αγγλικής λογοτεχνικής παράδοσης και αφετέρου από ποιήματα άλλων χωρών και πολιτισμών. Το πρώτο τμήμα του πρώτου αυτού μέρους της εξέτασης αφορά ποίημα ή ποιήματα βρετανού/-ίδας ποιητή/-τριας, ενώ το δεύτερο αφορά ποίημα ή ποιήματα δημιουργών από άλλους πολιτισμούς. Οι εξεταζόμενοι/-ες έχουν τη δυνατότητα επιλογής και στα δύο τμήματα του πρώτου αυτού μέρους.

•  Το δεύτερο μέρος της συγκεκριμένης εξέτασης απαιτεί τη σύνθεση ενός γραπτού κειμένου το οποίο να πληροφορεί, να εξηγεί ή να περιγράφει μια κατάσταση, άτομα, κλπ.. Συνήθως τα ζητήματα στο σημείο αυτό συνδέονται θεματικά με τα ποιήματα της Ανθολογίας και οι εξεταζόμενοι/-ες έχουν και εδώ τη δυνατότητα επιλογής για το ζήτημα στο οποίο θα απαντήσουν.

ΤΡΙΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ – ΑΓΓΛΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (2 ώρες)

•  Το πρώτο μέρος της εξέτασης απαιτεί να σχολιάσει ο/η υποψήφιος/-α ένα κείμενο πεζογραφίας του 20ού αιώνα (το οποίο επιλέγεται από συγκεκριμένο κατάλογο λογοτεχνικών έργων).

•  Στο δεύτερο μέρος, του/της ζητείται να σχολιάσει ένα ποίημα της προ του 20ού αιώνα περιόδου, καθώς επίσης και ένα ποίημα του 20ούαιώνα (και τα δύο από συγκεκριμένο κατάλογο λογοτεχνικών έργων).

Σημ.: Οι μαθητές/-τριες μπορούν να έχουν μαζί τους στις εξετάσεις σχολιασμένα αντίτυπα της Ανθολογίας.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΜΑΣ

Είναι προφανές πως εμείς οι εκπαιδευτικοί έχουμε ευθύνη να βοηθήσουμε τους/τις μαθητές/-τριές μας να έχουν τις καλύτερες δυνατόν επιδόσεις στο μάθημα που διδάσκουμε –τόσο ως προς τη δουλειά τους στην τάξη όσο και ως προς τις εξετάσεις. Όμως οι αποφάσεις μας σχετικά με το τι θα κάνουμε για να τους/τις βοηθήσουμε βασίζονται σε διάφορους περιοριστικούς παράγοντες. Οι στόχοι και τα κριτήρια επίδοσης που τίθενται από το κράτος και τις εξεταστικές επιτροπές είναι καθοριστικά για το σχεδιασμό του μαθήματος, ο οποίος καθορίζεται βεβαίως από μια σειρά παραμέτρων. Για παράδειγμα, ο χρόνος που διαθέτουμε για ένα συγκεκριμένο κομμάτι του μαθήματος, μπορεί να εξαρτάται από το ειδικό του βάρος του στις εξετάσεις. Επίσης, η επιλογή των κειμένων που χρησιμοποιούμε με τους/τις μαθητές/τριές μας (και τα οποία δεν είναι απαραίτητο πάντα να συγκαταλέγονται στον ειδικό κατάλογο) εξαρτάται από πρακτικούς παράγοντες, όπως, λ.χ. εάν τα κείμενα αυτά είναι εύκολα διαθέσιμα, εάν είναι εξοικειωμένοι/-ες οι εκπαιδευτικοί με αυτά και ποια είναι τα κείμενα εκείνα με τα οποία πιστεύουμε ότι θα είναι ενδιαφέροντα και προσιτά στους/στις μαθητές/-τριές μας.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ 4

Όταν πρόκειται να ξεκινήσει το μάθημα, συγκεντρώνουμε όλους τους/τις μαθητές/-τριες του έτους στην αίθουσα τελετών του σχολείου και τους/τις καλωσορίζουμε στο μάθημα της Γλώσσας των Γενικών Εξετάσεων (GCSE). Διανέμουμε ένα φυλλάδιο που εξηγεί με σαφήνεια το περιεχόμενό του και εξηγούμε σε όλους/-ες από τι αποτελείται η ύλη του σχολείου και ποια κείμενα θα μελετήσουν. Εξηγούμε επίσης σε τι συνίστανται οι εξετάσεις που θα δώσουν στο τέλος της 11^ης χρονιάς.

Στη συνέχεια, προσπαθούμε να εξηγήσουμε για ποιο λόγο πιστεύουμε ότι το μάθημα της Γλώσσας είναι σημαντικό. Κάθε εκπαιδευτικός που διδάσκει στη 10^η τάξη διαλέγει ένα κείμενο που τον/την έχει εμπνεύσει και διαβάζει ένα απόσπασμα στο μαθητικό κοινό και κατόπιν αναφέρεται στη σημασία του κειμένου. Με τον τρόπο αυτό θέλουμε να δείξουμε στους/στις μαθητές/-τριες την επίδραση που μπορεί να έχει στους ανθρώπους η ενασχόληση με τα κείμενα, λογοτεχνικά και μη, ότι δηλαδή είναι δυνατόν να τους ανοίξει έναν ολόκληρο κόσμο συναισθημάτων και εμπειριών.

Την πρώτη φορά που αναθέτουμε στα παιδιά να γράψουν οι ίδιοι/-ες ένα κείμενο, σκοπός μας είναι να τους/τις ενθαρρύνουμε να σκεφτούν κάποια πράγματα για τον εαυτό τους, για τη ζωή και τις φιλοδοξίες τους και να προβληματιστούν σχετικά με το πώς το μάθημα αυτό των Γενικών Εξετάσεων ταιριάζει στον κόσμο τους. Πώς βλέπουν τον εαυτό τους σε δύο χρόνια για παράδειγμα; Τι ελπίζουν ότι θα κάνουν τότε;

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ 4

Η πρώτη ενότητα ύλης που μελετάμε αποτελείται από κείμενα της γενικής λογοτεχνίας και των ΜΜΕ και οι ασκήσεις εισάγουν τους/τις μαθητές/-τριες στο είδος των ερωτήσεων που θα κληθούν να απαντήσουν στις εξετάσεις (Πρώτο μέρος της 1^ης Εξέτασης).

Με βάση το πρόγραμμα που έχουμε σχεδιάσει, επικεντρώνουμε την προσοχή μας σε ένα διήγημα του 20ού αιώνα και ένα της προγενέστερης περιόδου. Τα διηγήματα που έχουμε επιλέξει είναι το «Μια Υπόθεση προς Υπεράσπιση» του Γκράχαμ Γκρην και «Οι τρεις Ξένοι» του Τόμας Χάρντι.

Ο Τομέας Αγγλικής Γλώσσας φροντίζει, πριν ξεκινήσουν τα μαθήματα, να έχουν όλοι/-ες οι φιλόλογοι ένα αντίτυπο του ντοσιέ εργασίας το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων έναν κατάλογο των εκπαιδευτικών στόχων, των επιδιώξεων και των κριτηρίων αξιολόγησης. Περιλαμβάνει επίσης σειρά διαφοροποιημένου επιπέδου εντύπων μαθητικής εργασίας (με ασκήσεις κ.λπ.), τα οποία είναι έτοιμα να τα φωτοτυπήσει ο/η εκπαιδευτικός και να τα διανείμει σε ομάδες των μαθητών/-τριών του/της.

Το περιεχόμενο του ντοσιέ για τη «Γλώσσα 2: Κατανόηση γραπτού λόγου»

•  ΣΤΟΧΟΙ/ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ/ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

Περιλαμβάνονται οι στόχοι αυτής της ενότητας του μαθήματος οι οποίοι βασίζονται στα κριτήρια της εξεταστικής επιτροπής καθώς επίσης και σε ζητήματα που εμείς ως εκπαιδευτικοί θεωρούμε σημαντικά. Περιλαμβάνεται επίσης λίστα των αναμενόμενων αποτελεσμάτων διδασκαλίας/μάθησης με βάση τα δύο διηγήματα. Τέλος αναφέρονται τα είδη εργασίας βάσει των οποίων θα βαθμολογηθούν οι μαθητές/-τριες.

•  ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Πρόκειται για μια σειρά προτεινόμενων εργασιών που μπορούν να πραγματοποιηθούν στην τάξη με σκοπό να υλοποιηθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί και να επιτευχθούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

•  ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ

Πρόκειται για τα φύλλα εργασίας που δίνονται στους/στις μαθητές/-τριες κατά τη διάρκεια αυτής της ενότητας του μαθήματος προκειμένου να ασκηθούν και να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μας, οι οποίες συνδέονται στενά με το πρόγραμμα των εξετάσεων AQA (NEAB) απαιτήσεις των εξετάσεων. Τους παρέχεται επίσης το σχέδιο αξιολόγησης των εξετάσεων αυτών καθώς και οι οδηγίες βαθμολόγησης προκειμένου οι μαθητές/-τριές μας να έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι περιμένουμε από αυτούς/-ές.

Πρώτο μέρος της πρώτης εξέτασης: Ερωτήσεις και βοηθητικά φύλλα εργασίας

Μοιράζουμε στους/στις μαθητές/-τριες δείγμα θέματος από το πρώτο μέρος της πρώτης εξέτασης το οποίο έχουμε σχεδιάσει εμείς (βλ. Υποπαράρτημα 1α και Υποπαράρτημα 1β). Το θέμα βασίζεται σε συγκεκριμένα άρθρα του ημερήσιου τύπου που έχουμε επιλέξει για την ενότητα αυτή από βιβλίο που κυκλοφορεί στην αγορά και το σχολείο μας έχει προμηθευτεί (το Essential Articles των εκδόσεων Carel). Τα άρθρα αυτά πραγματεύονται κοινωνικά θέματα για τα οποία υπάρχει συνήθως διάσταση απόψεων (όπως λ.χ. η θανατική ποινή) και τα διαλέγουμε εφόσον έχουν σχέση με την ύλη μας. Για παράδειγμα, το ζήτημα της θανατικής ποινής εμφανίζεται και στα δύο διηγήματα που μελετάμε στην ενότητα αυτή.

Ο λόγος που ζητάμε από τους/τις μαθητές/-τριές μας να εξασκηθούν απαντώντας σε θέματα των εξετάσεων είναι φυσικά για να τους/τις εξοικειώσουμε με τον τρόπο που τίθενται τα ζητήματα στις εξετάσεις. Για να ανταποκριθούν οι μαθητές/-τριες στα ζητήματα αυτά, πρέπει να έχουν αναπτύξει στρατηγικές κατανόησης των κειμένων και των ερωτήσεων επί των κειμένων αυτών. Μας ενδιαφέρει επίσης να μάθουν να υπολογίζουν σωστά το χρόνο που έχουν στη διάθεσή τους για να απαντήσουν στα ζητήματα, ανάλογα με τη βαρύτητα που έχει το καθένα τους στις εξετάσεις (δηλαδή πόσες μονάδες μετράει το καθένα).

Σημειώνεται ότι έχουμε σχεδιάσει και δεύτερο φυλλάδιο για μαθητές/-τριες με μειωμένες ικανότητες κατανόησης γραπτού λόγου. Τα κείμενα προς μελέτη είναι τα ίδια με αυτά που περιέχονται στο πρώτο φυλλάδιο. Οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις όμως, οι οποίες έχουν παρόμοια μορφή με τις άλλες, είναι απλοποιημένες εδώ. Επίσης, το δεύτερο αυτό φυλλάδιο περιλαμβάνει σειρά από πιθανές απαντήσεις στα ζητήματα καθώς και απαντήσεις πολλαπλών επιλογών [multiple choice questions] για να τις συμπληρώσουν.

Το τελευταίο κομμάτι της ενότητας αυτής, το οποίο έχει και τη μεγαλύτερη βαρύτητα, απαιτεί από τους/τις μαθητές/-τριες να είναι σε θέση να γράψουν ένα σύντομο δοκίμιο, αφού κατανοήσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε δύο άρθρα. Το φυλλάδιο που τους διανέμεται παρέχει ένα πλαίσιο το οποίο μπορούν να ακολουθήσουν για να γράψουν την έκθεσή τους. Πρόκειται για ένα σχέδιο (βλ. Υποπαράρτημα 2 και (Υποπαράρτημα 3) που σκοπό έχει να βοηθήσει τα παιδιά να γράψουν το δοκίμιο. Όσον αφορά τους/τις μαθητές/-τριες που έχουν ανάγκη ειδικής βοήθειας και υποστήριξης προκειμένου να μπορούν να γράψουν ένα δοκίμιο-έκθεση, όπως αυτή που απαιτείται στη ενότητα αυτή, έχουμε σχεδιάσει μια ποικιλία φυλλαδίων που ανταποκρίνονται σε διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες. Κατά κανόνα, τα φυλλάδια για τα παιδιά «μειωμένων» ικανοτήτων περιλαμβάνουν τη δομή της απάντησης και την αρχή προτάσεων και παραγράφων. Έτσι, με τα επιπρόσθετα βοηθητικά αυτά στοιχεία θεωρούμε πως όλοι/ες οι μαθητές/-τριες θα είναι σε θέση να απαντήσουν στα ζητήματα που έχουν τεθεί και πως θα αρχίσουν να αναγνωρίζουν και να μαθαίνουν προσεγγίσεις τις οποίες αργότερα θα μπορούν να ακολουθήσουν μόνοι/-ες τους.

Τη χρονική αυτή περίοδο βρισκόμαστε σε ένα στάδιο επανεξέτασης του αριθμού των λεπτομερειών που δίνουμε στα φυλλάδια για το πλαίσιο της έκθεσης. Ενώ αναμφίβολα βοηθούν τα παιδιά, η υπερβολικά λεπτομερής καθοδήγηση τα αποτρέπει από το να είναι δημιουργικά, να χρησιμοποιούν τις δικές τους ιδέες και το προσωπικό τους ύφος. Αναζητάμε τρόπους ώστε τα πλαίσια που σχεδιάζουμε για τους/τις μαθητές/-τριές μας να τους επιτρέπουν να σκέπτονται και να δουλεύουν με περισσότερη ανεξαρτησία.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ

Μετά από κάθε ενότητα ζητάμε από το προσωπικό και τους/τις μαθητές/-τριές μας να συμπληρώσουν ένα φυλλάδιο αξιολόγησης, το οποίο περιλαμβάνει ερωτήσεις για τη διδαχθείσα ύλη και τη διδακτική διαδικασία (τι τους ήταν και τι δεν τους ήταν χρήσιμο και ενδιαφέρον). Τα σχόλια αυτά λαμβάνονται στη συνέχεια υπόψη και χρησιμοποιούνται στην προσαρμογή και στην αλλαγή του αρχικού προγράμματος εργασίας, με την ελπίδα να φτάσουμε σε μία συνεκτική ενότητα που να ικανοποιεί εκπαιδευτικούς και εκπαιδευόμενους/-ες.

Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Αφού καλύψουμε την ενότητα που αφορά τα δημοσιογραφικά κείμενα, προχωράμε στα κείμενα αγγλόφωνης λογοτεχνίας. Το θεατρικό έργο που μελετάμε είναι Η θέα από την γέφυρα του αμερικανού συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ. Οι προσεγγίσεις και ασκήσεις μας είναι παρόμοιες με εκείνες της προηγούμενης ενότητας που περιγράψαμε πιο πάνω. Στη συνέχεια, μπαίνουμε σε πιο περίπλοκα θέματα εξετάσεων, δείγματα των οποίων περιλαμβάνονται σε άλλο φυλλάδιο που διανέμουμε στους/στις μαθητές/-τριες. Τα θέματα σχετίζονται με ποίηση. Εμείς έχουμε επιλέξει μία συλλογή από ποιήματα της Κάρολ Ανν Ντάφι τα οποία προβλέπονται στην ύλη των γενικών εξετάσεων.

Όταν καλύπτουμε αυτή την ενότητα ερχόμαστε και πάλι αντιμέτωποι/-ες με το ζήτημα το χωρισμού των μαθητών/-τριών σε τμήματα και τον αντίκτυπο που έχει αυτό στους στόχους και στις μεθόδους διδασκαλίας μας. Ειδικότερα για την ενότητα εργασίας με αντικείμενο την ποίηση, όπου απαιτούνται ειδικές γλωσσικές και άλλες ικανότητες, θεωρήσαμε πως είναι σκόπιμο να ομαδοποιήσουμε τους/τις μαθητές/-τριες σύμφωνα με τις επιδόσεις τους.

Ζητήθηκε λοιπόν από όλους/-ες τους/τις φιλολόγους να καταγράψουν τους βαθμούς που είχαν πάρει οι μαθητές/-τριες στις γενικές εξετάσεις και σε ποια τμήματα πίστευαν ότι θα είχαν τα περισσότερα οφέλη. Το αποτέλεσμα ήταν πως από κει που είχαμε πέντε ομάδες μικτών ικανοτήτων, δημιουργήσαμε πέντε διαφορετικού τύπου τμήματα, με διαφορετικούς στόχους το καθένα.  Το ένα από αυτά έχει στόχο να πετύχουν όλοι/-ες οι μαθητές/-τριες βαθμολογία από 17 μέχρι 20, ενώ δύο άλλα τμήματα έχουν στόχο να πετύχουν βαθμολογία από 14 μέχρι 16. Ένα πέμπτο τμήμα, το οποίο δημιουργήθηκε για παιδιά των οποίων η αγγλική είναι «επιπρόσθετη» γλώσσα (EAL–English as an additional language) ο στόχος είναι η βαθμολογία από 10 έως 13 και η διδασκαλία στο τμήμα αυτό υποστηρίζεται από εκπαιδευτικούς του αντίστοιχου τμήματος (Τμήμα της Αγγλικής ως Επιπρόσθετης Γλώσσας). Χρησιμοποιήσαμε τις πληροφορίες που ήδη είχαμε για τους/τις μαθητές/-τριες από τις εξετάσεις για το Βασικό Στάδιο 3, έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι/-ες πως κάθε μαθητής/-τρια θα ενταχθεί στο σωστό τμήμα. Ζητήσαμε επίσης από τον/την υπεύθυνο του έτους να ελέγξει και αυτός/-ή τα τμήματα που συγκροτήσαμε και να μας δώσει στοιχεία για πιθανά προβλήματα ανάμεσα σε ομάδες μαθητών/-τριών και γενικά για ενδεχόμενα προβλήματα στη συμπεριφορά τους. Έγινε προκαταβολικά γνωστό στους/στις μαθητές/-τριες το τι θα γινόταν και τους δόθηκε ένα έντυπο που τους εξηγούσε το γιατί.

Η προσέγγιση αυτής της ενότητας εργασίας ήταν και αυτή παρόμοια με τις άλλες. Έτσι όλοι/-ες οι εκπαιδευτικοί προμηθεύτηκαν το πρόγραμμα εργασίας που καθόριζε τους στόχους και τις αξιολογήσεις, ενώ εφοδιάστηκαν επίσης με φυλλάδια και εποπτικό υλικό. Οι μαθητές/-τριες ενημερώθηκαν για ποιο λόγο θα μελετούσαν τα συγκεκριμένα ποιήματα και τι επιδιώκεται να πετύχουν στο τέλος της ενότητας.

Δείγματα από τα περιεχόμενο του ντοσιέ για τη «Γλώσσα 2: Κείμενα αγγλικής λογοτεχνίας – Η ποίηση της Κάρολ Ανν Ντάφι»

•  ΣΤΟΧΟΙ/ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ/ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Περιλαμβάνονται οι στόχοι αυτής της ενότητας, οι οποίοι βασίζονται στα κριτήρια της εξεταστικής επιτροπής καθώς επίσης και σε ζητήματα που εμείς ως εκπαιδευτικοί θεωρούμε σημαντικά. Περιλαμβάνεται επίσης λίστα των αναμενόμενων αποτελεσμάτων διδασκαλίας/μάθησης με βάση τα ποιήματα. Τέλος αναφέρονται τα είδη εργασίας βάσει των οποίων θα βαθμολογηθούν οι μαθητές/-τριες.

•  ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ/ΤΙΣ ΜΑΘΗΤΕΣ/-ΤΡΙΕΣ

Στην ενότητα αυτή, οι μαθητές/-τριες εφοδιάζονται με 3 βασικά φυλλάδια. Το πρώτο τους δίνεται πριν χωριστούν σε τμήματα στόχων, εξηγώντας τους τι πρόκειται να γίνει και γιατί. Το δεύτερο επικεντρώνει την προσοχή στο γιατί εξετάζουμε τα συγκεκριμένα ποιήματα και τι ελπίζουμε να έχουν πετύχει οι μαθητές/-τριες στο τέλος της ενότητας. Το τρίτο φυλλάδιο τούς το δίνουμε αφού μελετήσουν τα ποιήματα και πριν γράψουν μία έκθεση σαν αυτή που τους ζητείται στις εξετάσεις προκειμένου να τους γνωστοποιήσουμε τι ακριβώς ζητά η εξέταση. Επίσης παρέχει συμβουλές στους/στις μαθητές/-τριες σχετικά με το τι να περιμένουν στις εξετάσεις, τι θα πρέπει να κάνουν στα εξεταστικά κέντρα και πώς να σχεδιάσουν την απάντησή τους.

•  ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ

Διανέμουμε στους/στις μαθητές/-τριες μία λίστα με δείγματα ερωτήσεων των εξετάσεων (βλ. Υποπαράρτημα 4). Για να τους βοηθήσουμε τους δίνουμε επίσης μία διαφοροποιημένη εκδοχή με επιπρόσθετα σχόλια και σημεία-κλειδιά. Τέλος, τους εφοδιάζουμε με ένα έντυπο που συμπληρώνεται στην τάξη και τους βοηθάει να εστιάζουν την προσοχή τους στο σχεδιασμό της έκθεσης των εξετάσεων (βλ. Υποπαράρτημα 5, που πρόκειται για το συμπληρωμένο φυλλάδιο του/της εκπαιδευτικού).

•  ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

Το εξεταστικό σύστημα που ακολουθούμε χρησιμοποιείται από πολλά σχολεία στην Αγγλία και έτσι έχουν κατασκευαστεί συμπληρωματικά σε αυτό εποπτικά μέσα. Υπάρχουν βιβλία για τους/τις μαθητές/-τριες τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί με την Ανθολογία των Γενικών Εξετάσεων. Υπάρχουν τηλεοπτικά προγράμματα του ΒΒC που μπορούν να μαγνητοσκοπηθούν και να προβληθούν στην τάξη, με συνεντεύξεις των ποιητών και τηλεοπτικές αναλύσεις των ποιημάτων τους.  Το BBC έχει επίσης εκπαιδευτικές ιστοσελίδες που σχετίζονται με την Ανθολογία και περιλαμβάνουν πληροφορίες και υποδείγματα ερωτήσεων για τις εξετάσεις.